Glansrol voor micro-organismen in eiwittransitie

In haar inaugurele rede spreekt de nieuwbakken lector over de rol in de eiwittransitie van bacteriën, virussen, schimmels en eencellige organismen zoals protozoa. In de geschreven achtergrond bij de rede zoomt lector Martina Sura-de Jong verder in op deze rol. Zij ziet vier verschillende rollen voor deze groep organismen weggelegd. Ook WUR-onderzoekers houden zich bezig met de rol van micro-organismen in de eiwittransitie en vertellen hierover in het tv-programma Focus.

Eiwittransitie broodnodig

Sura-de Jong gaat allereerst in op de noodzaak van de eiwittransitie. De impact van de gehele voedselketen op het klimaat is groot: ongeveer een derde van de totale uitstoot van broeikasgassen is afkomstig uit ons voedselsysteem. Van deze uitstoot is de veehouderij verantwoordelijk voor 57% van de uitstoot. Deze impact kan onder andere dalen met een omslag in de productie en consumptie van eiwitten: meer duurzaam geproduceerde eiwitten en minder dierlijke eiwitten in ons dieet.

Complex

Daarna focust de lector zich op de complexiteit van de eiwittransitie. Dierlijke eiwitten hebben over het algemeen een aantal gunstige eigenschappen voor vertering door de mens in vergelijking met plantaardige eiwitten. Denk hierbij aan een hogere verteerbaarheid en een betere samenstelling van aminozuren. Daarom is dierlijk eiwit niet zomaar één op één te vervangen door plantaardig eiwit. Het is volgens de lector cruciaal om de samenstelling en beschikbaarheid van niet-dierlijke eiwitbronnen onder de loep te nemen, net als de verwerking en het gebruik ervan. Bij dat laatste noemt ze de bittere smaak van sommige plantaardige eiwitten als voorbeeld.  

Vier rollen voor micro-organismen

De rol van micro-organismen in de eiwittransitie bestaat feitelijk uit vier rollen, zo schetst de lector:

• Allereerst zijn micro-organismen belangrijke bewoners van de bodem, waarin ons voedsel geteeld wordt of waarvan ons vee afhankelijk is voor hun voeding.  
• Ten tweede zijn micro-organismen de linking pin tussen bodem, gewassen en humane gezondheid. Micro-organismen in de bodem hebben invloed op de kwaliteit van planten en via plantaardige consumptie invloed op de menselijke of dierlijke gezondheid.  
• De derde rol van micro-organismen in de eiwittransitie is die van eiwitbron. Bacteriën, gisten, schimmels en algen hebben een hoog eiwitgehalte en kunnen daarmee dienen als vervanger van dierlijke eiwitten in ons dieet. Deze micro-organismen hebben als voordeel dat ze jaarrond gekweekt kunnen worden.  
• De laatste rol is het gebruik van de kennis over de micro-organismen in onze darmen. Bij een meer plantaardig dieet komen allerlei nieuwe vragen naar voren die beantwoord kunnen worden met de kennis over de darmmicrobiota. Deze kennis kan helpen om het proces van eiwittransitie te vergemakkelijken. De lector noemt als voorbeeld voeding voor ouderen, die vanwege afname in spierweefsel meer eiwitten in hun voeding nodig hebben voor eiwitsynthese.