Grip op de complexiteit rondom het doden van dieren

In de RDA-zienswijze ‘Doden van dieren aan het licht’ is een verkenning uitgevoerd van vijf uiteenlopende redenen om dieren te doden. Per geval worden knelpunten beschreven en worden specifieke conclusies en aanbevelingen gegeven.

Aanleiding

In de ‘Staat van het Dier’ (2019) constateerde de RDA dat de houding van mensen ten opzichte van dieren is veranderd. Nederlanders hebben nu meer respect voor dieren en inbreuken op dierenwelzijn worden minder geaccepteerd. Mensen verplaatsen zich meer in dieren en vinden dat dieren rechten hebben, bijvoorbeeld het recht op een waardig bestaan en goede verzorging. Wat betekent deze veranderende mensdierrelatie voor de opvattingen over het doden van dieren?

Vijf redenen om te doden

De RDA beschrijft het ‘landschap’ van het doden van dieren aan de hand van vijf verschillende redenen om dieren te doden:

• Voorkomen of beheersen van overlast: bijvoorbeeld bruine ratten die schade aan gebouwen kunnen veroorzaken en volksgezondheidsrisico’s met zich meebrengen, hoogrisicohonden die bijtincidenten met grote gevolgen kunnen veroorzaken, of ganzen die gewassen beschadigen.
• Beëindigen van lijden: bijvoorbeeld gezelschapsdieren die uitzichtloos lijden, zieke of gewonde productiedieren die niet meer behandeld kunnen worden, hoogrisicohonden in een asiel die niet meer herplaatsbaar zijn, of hulpbehoevende dieren in de natuur.
• Niet voldoen aan het beoogde doel: bijvoorbeeld mannelijke kuikens van legpluimvee, het surplus van dieren die worden gefokt voor onderzoek en voor dierentuinen, raskonijnen die niet de gewenste raskenmerken hebben en wasberen die als exoot in Nederland leven.
• Dierziektebestrijding: groepen productiedieren die worden gedood omdat ze een gezondheidsrisico vormen voor de mens en/of andere (productie)dieren.
• Nut voor de mens: productiedieren in de veehouderij, vis en wild voor consumptie en proefdieren voor onderzoek.

Algemene aanbevelingen

De RDA komt met vier aanbevelingen die relevant zijn voor elk van de beschreven redenen van doden:

• Streef naar preventie: De veranderende positie van het dier in de samenleving en het ongemak bij het doden van dieren vragen om het verminderen of het voorkomen van het doden door preventie.
• Neem een zorgvuldige afweging als basis: De erkenning van de intrinsieke waarde van dieren maakt dat doden nooit vanzelfsprekend wordt. Elke situatie vraagt om een zorgvuldige afweging.
• Denk vanuit dierenwelzijn: Het is nodig en mogelijk om minder vanuit het systeem te denken en meer vanuit het (individuele) dier.
• Zorg voor een verantwoorde uitvoering: In elke situatie is het belangrijk dat het doden met de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt uitgevoerd door vakbekwame mensen.

Op maandag 13 juni organiseert de RDA om 15:00 uur een webinar over de zienswijze ‘Doden van dieren aan het licht’. Tijdens het webinar wordt de zienswijze toegelicht en gaat de RDA over dit onderwerp in gesprek met een drietal tafelgasten.