Het toekomstige voedselsysteem: gezond en circulair

Dat is te lezen in de nieuwe toekomstvisie  ‘Re-rooting the Dutch food system: from more to better’ van hoogleraar Imke de Boer en Evelien de Olde, beide verbonden aan de leerstoelgroep dierlijke productiesystemen Dierlijke Productie systemen van Wageningen University & Research. Het voedselsysteem van nu brengt veel milieuproblematiek met zich mee, zoals klimaatverandering, vervuiling van water en biodiversiteitsverlies. In de visie is te lezen dat het roer van het Nederlandse voedselsysteem om moet.

Voedselvisie

Voor het opstellen van hun visie hebben De Boer en De Olde mensen gezocht die in de praktijk voedsel produceren die wat hen betreft passen in de voedselvisie van 2050. Uitgangspunt van deze visie is dat er grenzen zijn aan wat onze planeet aan kan. Het nieuwe voedselsysteem kijkt naar wat gezond is voor de planeet, mensen en dieren.

Speerpunten

Bij het herontwerp moeten alle schakels van de voedselketen veranderen. De belangrijkste punten uit de visie zijn:

• We eten meer plantaardige producten. Kinderen krijgen voedselonderwijs en we verspillen amper voedsel.
• Huizen worden duurzamer.
• Akkerbouwers telen meerdere gewassen tegelijk, veehouders gebruiken geen voedselgewassen als veevoer.
• Korte ketens zijn belangrijk en er komt een minister van Voedsel.
• Duurzaam ondernemen wordt de norm. Er is aandacht voor het behoud van natuurlijke hulpbronnen en rechten voor mens en dier.

Voorbeelden die inspirerend zijn geweest in het schrijven van de voedselvisie zijn Kipster en de Herenboerderij.

Kipster

Ruud Zanders van Kipster is een kippenboer die het anders aanpakt. Zanders vertelt dat hij uitsluitend reststromen voert aan zijn kippen. Hij voert niks aan zijn kippen wat mensen kunnen eten. Daarnaast heeft hij de huisvesting aangepast aan de behoefte aan de kip.

Herenboerderij

De Herenboerderij in Boxtel is een ander voorbeeld. Bij de Herenboerderij zijn 200 gezinnen samen eigenaar van de boerderij. Zij hebben een boer in dienst die de producten produceert voor de 200 gezinnen. De boerderij is een klein gemend bedrijf. Geert van der Veer, oprichter van Herenboeren, vertelt in de video dat de herenboerderij appels, peren, pruimen en 54 verschillende groentesoorten heeft. Ook hebben ze runderen, varkens en kippen voor zowel vlees als eieren en produceren ze eigen ruwvoer. Ze proberen alles met elkaar te laten samenwerken. Door deze diversiteit is het systeem weerbaar, net als in een natuurlijk ecosysteem. “De productie van de toekomst een omslag van denken is. Nu produceren we wat we willen eten. En we moeten gaan eten wat de aarde kan bieden. Dus de draagkracht van de aarde wordt lijdend voor ons consumptiepatroon.” aldus Van der Veer.

Volgens De Boer is de kracht van de visie dat hij gebaseerd is op de bestaande inspirerende voorbeelden. Dat maakt dat hij haalbaar is. Ze erkent dat de omslag niet makkelijk is en dat het hier en daar pijn zal doen. “Maar het kan wel!”

(Bron foto: Shutterstock)