Het 'wilde paard' past in Europese ecosystemen

Dit is te lezen in het rapport Rewilding horses in Europe. In dit Engelstalige rapport van de in Nederland gevestigde organisatie Rewilding Europe worden (wilde) paarden symbolen van vrijheid genoemd. Door hen te 'rewilden' zouden deze symbolen weer aan betekenis winnen.

Vrijheid

De term rewilded staat immers voor 'werkelijk wilde paarden die wild in grote natuurlijke gebieden leven, een compleet vrije partnerkeuze hebben, in natuurlijke sociale groepen leven, geen eigenaar hebben en waarvan verondersteld wordt dat hun wilde status nooit wordt veranderd'. Dit is te lezen in de verklarende woordenlijst (glossary) onderaan het rapport waarin ook te lezen is over bijvoorbeeld de-domesticatie (wel een eigenaar) en verwilderde/ontsnapte paarden ([feral], onbedoeld vrij; vrijheid kan ongedaan worden gemaakt).

In het voorwoord van het rapport stelt de managing director van Rewilding Europe dat wij het paard in bepaald opzicht goed kennen, daarmee doelend op het dier dat als vee wordt gehouden. Daarbij vergetend dat 'domesticatie slechts een klein deel van de Europese paardengeschiedenis dekt'.

Herbivoren en biodiversiteit

De managing director vervolgt in zijn voorwoord dat lang voordat mensen en paarden partners werden, wilde paarden in groten getale rondtrokken over de Europese vlakten. Daarbij creëerden zij condities voor duizenden planten en diersoorten. Verderop is te lezen dat deze herbivoor-gerelateerde biodiversiteit sinds de laatste decennia op het spel staat. In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de rol die wilde paarden vervullen voor ecosystemen.

Van 'gure' tot langbenige types

In het rapport is een lijst opgenomen van typen die zich lenen voor rewilding. Zo komt voor Noordwest-Europa en Engeland de Exmoor pony in aanmerking, met de mogelijkheid om de Dartmoor and Welsh pony toe te voegen om genetische diversiteit te herstellen. Voor laagvlakten in Centraal Europa (Nederland, België, Noord-Frankrijk, Duitsland, Polen en de de Baltische staten) zijn Konik paarden (Konik Polski) geschikt die afkomstig zijn uit Letse of Belgische/Nederlandse kuddes.

Voor meer gure, extreme gebieden is de Eriskay pony geschikt en voor meer zuidelijk gelegen gebieden zoals de vlakke open steppen in Spanje de langbenige Retuerta-paarden. Zie hoofdstuk 5 voor de diverse typen en karakteristieken.

Richtlijnen en valkuilen

In hoofdstuk 6 aandacht voor wellicht het lastigste deel: rewilden in de praktijk brengen. Je moet zowel kennis hebben van gedrag van wilde paarden, kunnen beoordelen welk gebied en type geschikt is, weten welke individuen in aanmerking komen, gezonde dieren uitzetten en een actieplan maken. In het rapport staan diverse richtlijnen.

Een voorbeeld dat aangeeft dat kennis vaak diep gaat: 'Het is een valkuil om gebieden waar de laatste wilde paarden zich ophouden te beschouwen als goed of zelfs geschikt leefgebied. Deze gebieden worden bewoond onder druk van menselijk landgebruik en zouden moeten worden gezien als vluchtelingengebied. Ze bestaan zelden uit de habitat van hun voorkeur'. Opgemerkt wordt wel dat de soort een groot aanpassingsvermogen heeft, maar de voorkeur uitgaat naar graslanden en open landschappen/bossen (met het oog op roofdieren).

Zie ook het nieuwsbericht Unieke studie over wilde paarden door ARK Natuurontwikkeling op de website Natuurbericht.

(Bron foto: Pixabay)