Hoe belangrijk zijn hoorns voor de koe?

De koeienhoorn is meer dan alleen de dode buitenste hoornlaag. Een hoorn bestaat uit drie lagen, legt Ton Baars uit in het artikel 'Leven in de hoorns' in vakblad Ekoland. Baars is onderzoeker melkkwaliteit en dierwelzijn aan het Zwitserse onderzoeksinstituut voor biologische landbouw FiBL. In het artikel gaat hij in op de functie van hoorns bij koeien.

Neusholte

Een hoorn van een gezonde koe is warm omdat er bloed door de hoorn stroomt. Een hoorn kan wel 10 tot 12 graden warmer zijn dan de de met haren bedekte huid van een koe. De buitenste laag van de hoorn bestaat uit keratine, net als onze nagels. Daaronder zit een tussenlaag van bloed en zenuwweefsel. De binnenste laag is lucht en botweefsel die omkleed is door een slijmhuid. Rudolf Steiner, grondlegger van de biologisch dynamische-landbouw zei dat een koe tot in zijn hoorns kan ruiken. Of dat zo is? Feit is dat hoornbot en de slijmhuid in verbinding staan met de neusholtes.

Rassen

De vorm van hoorns van koeien verschilt. Er zijn koeien met kleinere hoorns of met grotere. Het oerrund, Bos taurus, had vrij grote hoorns. De rassen die er uit gefokt zijn, vertonen grote variatie. Veel Europese rassen hebben kleine hoorns. Er zijn zelfs hoornloze rassen aan de noordelijke en westelijke rand van het verspreidingsgebied. De Nederlandse rassen hadden wat kleinere hoorns, maar bij de rassen in Midden-Europa zijn de hoorns al wat groter: het grootst bij het Hongaars stepperund.

Rangorde

Hoorns lijken ook een rol te spelen bij de rangorde van koeien. In gemengde veestapels hebben onthoornde koeien het doorgaans moeilijker, aldus Baars. Maar leeftijd, gewicht en ras zijn daarnaast belangrijke factoren voor de rangorde. Of hoorns ook invloed heeft op kwaliteit van melk en mest, is niet duidelijk. Er is wel onderzoek naar gedaan, maar de resultaten geven geen duidelijke verschillen.