Nieuws

Hoe verder: glyfosaat 

geel veld - Cora Mueller via Istock
Bron foto: Cora Mueller, Istock (Istock licentieovereenkomst voor content)
Samenvatting
  • Onderwerp
    glyfosaat, toelating, herbiciden, vanggewas
  • Interessant voor
    akkerbouwers, melkveehouders, beleidsmakers, adviseurs
Bekijk de bronnen
De landbouwministers van de Europese Unie stemmen op 13 oktober over het voorstel om het gebruik van herbiciden met glyfosaat nog tien jaar toe te staan. Demissionair minister Adema van LNV heeft besloten zich te onthouden van stemming. Ondertussen wordt er gezocht naar alternatieven, zoals mechanische vernietiging. Uit een onderzoek blijkt dit voor een vanggewas na mais net zo effectief als glyfosaat.

EFSA (European Food Safety Authority) meldde in juli dat er geen 'kritieke zorgpunten' zijn voor een verlenging van de goedkeuring. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft demissionair landbouwminister Piet Adema echter gevraagd om tegen de verlenging te stemmen. Dit vanwege diverse wetenschappelijke studies die een verband zouden laten zien tussen het gebruik van glyfosaat en het ontstaan van kanker en de ziekte van Parkinson. Als reactie liet Adema weten dat hij zich onthoudt van stemming om daarmee het genuanceerde standpunt van Nederland op het gebied van glyfosaat recht te doen.

De mogelijke toelating voor nog eens tien jaar is voorzien van voorwaarden om drift te verminderen. Deze voorwaarden zijn opgenomen op aanraden van het European Chemical Agency (ECHA) en EFSA. Zij geven aan dat het gebruik van glyfosaat veilig is als driftreductie plaatsvindt. Hierbij gaat het om het gebruik van driftreductiedoppen en een bufferstrook van 5 tot 10 meter.  

Onderzoek: glyfosaatresten aangetroffen bij Nederlanders 

Er lopen diverse onderzoeken naar schadelijke effecten van werkzame stoffen in bestrijdingsmiddelen. In het Europese project SPRINT is de afgelopen twee jaar gekeken welke resten van bestrijdingsmiddelen te vinden zijn in milieu, dieren en mensen. Het vervolg van dit onderzoek zal gaan over de effecten van deze mengsels van stoffen op de gezondheid. 

In het Nederlandse deel van dit onderzoek zijn bij boeren en burgers 170 verschillende middelen gevonden, waarbij glyfosaat het meest werd gevonden. Glyfosaat kwam ook in de grootste hoeveelheid voor. Er zijn 24 boeren uit Groningen en Friesland met voornamelijk aardappelteelt onderzocht. Ook zijn er 24 inwoners van de stad Groningen onderzocht. Bij de deelnemers is bloed afgenomen en is urine en ontlasting onderzocht.  

Een trendalert zet diverse onderzoeken op een rij die duiden op een verband tussen chemische middelen en negatieve effecten op de vruchtbaarheid bij dieren door hormoonverstoring. Ook gaat de trendalert in op de lage Nederlandse waterkwaliteit door industriële chemicaliën, bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en medicijnresten. 
 

Alternatief net zo effectief als glyfosaat  

Ondertussen gaat de zoektocht naar alternatieven voor glyfosaat door. Wageningen University & Research deed twee jaar onderzoek naar de effectiviteit van mechanische vernietiging van een vanggewas na mais.  Dit onderzoek laat zien dat het mechanisch vernietigen van een vanggewas na mais met frees of schijveneg net zo effectief is als doodspuiten met glyfosaat. Er komt evenveel stikstof uit de bodem vrij bij mechanisch vernietigen als bij het gebruik van glyfosaat. Bij de mechanische vernietiging moet het vanggewas wel voldoende klein gemaakt worden om daarna te mengen met de grond.