Houtproductiescenario houdt rekening met economie en ecologie

Bossen vervullen verschillende functies. Ze leggen koolstofdioxide vast, ze leveren hout als materiaal en energiebron, ze hebben een belangrijke rol in behoud van biodiversiteit en hebben educatieve en recreatieve waarde. Hoe kun je deze functies optimaal combineren? Dat was de vraag die Haben Blondeel, student aan de Universiteit van Gent bezighield. Hij voerde een onderzoek uit om te kijken hoe je een ingrijpende beheerpraktijk als houtoogst kunt combineren met de andere functies van het bos. Vakblad Bos Natuur Landschap publiceerde het artikel 'Ruimtelijke planning van biodiversiteit, houtproductie en recreatiegebruik' van zijn hand.

Productiebos

Blondeel voerde in 2014 onderzoek uit in Het Bosland, het grootste bos van Vlaanderen. Dat bos ligt in Belgisch Limburg tussen de gemeenten Lommel en Hechtel-Eksel. Dat bos is in de 19e eeuw aangeplant in een toenmalig heidelandschap ten behoeve van de houtproductie voor de mijnindustrie. Je vindt er daarom veel naaldhout: grove den en Corsicaanse den. In het bos wordt veel hout geoogst. Het begint met dunningen in percelen met bomen die 30 jaar oud zijn. Vanaf een leeftijd van 50 tot 100 jaar vindt eindkap plaats via een kaalslagsysteem. Grote oppervlakten worden tegelijk gekapt waarna opnieuw bomen worden geplant.

Inventarisatie

De student wilde de diversiteit van het gebied in kaart brengen om zo tot een goed afgewogen scenario voor houtproductie te komen dat rekening houdt met de diverse belangen: optimale houtproductie, behoud van de variatie en biodiversiteit. Hij heeft een studiegebied van 1.347 ha afgebakend in het hart van Bosland. Dat gebied is te groot om de volledige biodiversiteit in kaart te brengen, daarom heeft hij zich gericht op een aantal indicatorsoorten zoals kuifmees en zwarte mees voor bos, nachtzwaluw, levendbarende hagedis voor heide en heivlinder en hooibeestje voor heide en grasland.

Houtproductiescenario

Op basis van alle waarnemingen kon hij habitatkenmerken van het bosgebied berekenen. Op basis van verschillende gegevens kwam hij tot drie houtproductiescenario’s: Een scenario 'Biodiversiteit' houdt vooral rekening met behoud van biodiversiteit. In het scenario 'optimale houtoogst' staat houtproductie centraal en een derde scenario 'Integratie' zijn gemiddelden van biodiversiteit en houtoogst genomen. De productie van de drie scenario's varieert van 455 m³/ha (scenario biodiversiteit) tot 547 m³/ha (scenario optimale houtoogst).

Prijs

Blondeel denkt dat de aanpak mogelijkheden biedt voor een multifunctioneel bosbeheer met aandacht voor economische, ecologische en recreatieve aspecten van het bos. Zijn scriptie en  artikel in vakblad Natuur Bos Landschap is door de Stichting Toekomstboom beloond met een prijs. Die stichting reikt jaarlijks de Toekomstboom als prijs uit aan de beste studentenscriptie in het vakgebied van bosecologie en bosbeheer in Nederland en Vlaanderen.

(Bron foto: Pixabay.com)