Impact van het Europese ‘farm to fork’-beleid in beeld

De impact van de ‘farm to fork strategy’ 

In het WUR-onderzoek door dr.ir Johan Bremmer hebben de onderzoekers zich geconcentreerd op de impact van de ‘farm to fork strategy’ en de biodiversiteitsstrategie, beide onderdeel van de Green Deal. Er is gekeken naar eenjarige gewassen (tarwe, koolzaad, maïs, suikerbieten, hop en tomaten) en meerjarige gewassen (appels, olijven, druiven en citrusvruchten). Het is belangrijk om toe te lichten dat het onderzoek alleen de negatieve effecten aan het licht brengt en niet stilstaat bij de positieve gevolgen of mogelijkheden.   

Scenario’s die zijn onderzocht 

In het onderzoek werden de beleidsinitiatieven van de Green Deal in kaart gebracht aan de hand van 4 scenario’s gebaseerd op de verschillende maatregelen. Uit het onderzoek: “In scenario 1 wordt uitgegaan van 50 procent minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, waaronder de gewasbeschermingsmiddelen die het meest schadelijk zijn voor het milieu. In scenario 2 worden de nutriëntenverliezen gehalveerd en het kunstmestgebruik verminderd met 20 procent, en in scenario 3 wordt ten minste 25 procent van de landbouwgrond voor biologische productie gebruikt. Tot slot worden in scenario 4 de doelstellingen van de eerste twee scenario’s gecombineerd met de doelstelling om ten minste 10 procent van de landbouwgrond aan de natuur terug te geven. Dit laatste scenario geeft het beste inzicht in het gecombineerde effect van de voorgestelde maatregelen.” 

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen

Kortom, er is vooral gekeken naar een negatief effect bij de afname van de inzet van gewasbeschermingsmiddelen én het kunstmestgebruik. Het onderzoek wijst uit dat dit negatief kan uitpakken voor de opbrengsten van gewassen. Aan het onderzoek werkten 25 landbouwbedrijven binnen de EU mee: daar werd aangetoond dat een afname in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen een negatieve invloed – tot zelfs 20 procent - op de productie kan hebben. Een voorbeeld: met minder gewasbescherming zijn graansoorten veel vatbaarder voor schimmels. Dat zorgt ervoor dat ze niet meer verwerkt kunnen worden in menselijk of dierlijk voedsel. Naast de vermindering in productie, is het mogelijk dat de kwaliteit van de productie daalt door minder gebruik te maken van kunstmest. De consument is vervolgens niet bereid om hetzelfde te blijven betalen voor producten van mindere kwaliteit.   

Er zijn ook gewassen die weinig tot geen last hebben van de aanpassingen. Een nieuwe indeling – welke gewassen gaan waar geproduceerd worden – kan bijdragen aan de oplossing. Wanneer de productie daalt en de vraag gelijk blijft, vermindert ook onze export. Dat kan bijdragen aan de vermindering van CO2, maar niet aan de opbrengst. Er zijn tal van onderzoeken die de positieve kanten van de ‘farm to fork strategy’ belichten: ook ondernemers en overheden maken innovatieve keuzes om deze negatieve gevolgen te vermijden. 

Waarom de ‘farm to fork strategy’? 

De ‘farm to fork strategy’ is in het leven geroepen omdat de wereldwijde agrifoodsector verantwoordelijk is voor ongeveer een derde van de broeikasemissies in de wereld. De EU verandert daarom de wijze waarop ons voedsel geproduceerd en geconsumeerd wordt. Voedsel moet gezonder worden en betaalbaar blijven. De voordelen zijn er voor de consument: dierenwelzijn wordt verbeterd en de biologische landbouw krijgt meer ruimte om de productie te verhogen. Door meer bewustzijn te creëren wil men ook de verspilling van voedsel halveren. De EU ziet ook kansen voor het bedrijfsleven, vanwege het creëren van nieuwe voedselsystemen dat de opbrengst voor voedingsbedrijven zou moeten verhogen.