Interpretatie EU Commissie van de Biotech richtlijn: geen octrooien op veredelde planten en dieren
In maart 2015 heeft het Europees Octrooibureau besloten dat op grond van de Biotech-richtlijn octrooien op planten en dieren toegekend kunnen worden. In reactie op een verzoek van het Europees Parlement heeft de Europese Commissie op 3 november in een notitie laten weten dat het niet de bedoeling van de Europese Biotech Richtlijn (98/44/EC) is dat planten en dieren of delen daarvan verkregen door 'in essentie biologische processen' octrooieerbaar zijn.
Het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) is blij met dit standpunt, omdat het kan betekenen dat in de toekomst ook het octrooieren van planten en dieren die eigenschappen bevatten afkomstig van genetisch materiaal uit CGN genenbankcollecties niet meer mogelijk zal zijn, als deze planten en dieren uitsluitend met “in essentie biologische processen” zijn verkregen. Alle genen en eigenschappen aanwezig in de betreffende CGN genenbankcollecties zullen dan voor gebruikers beschikbaar blijven zonder beperkingen op basis van octrooien, voor veredeling en fokkerij door middel van kruisen en selecteren (in essentie biologische processen). Of dit ook inderdaad zal gebeuren is nog wel afhankelijk van toekomstige beslissingen van het Europees Octrooi Bureau. Verder is moeilijk te voorspellen of dit standpunt van de Europese COmmissie niet wordt ingehaald door nieuwe technologische ontwikkelingen die het mogelijk maken om het genoom heel gericht aan te passen (genome editing)
Beperking gebruik CGN collectie
Het Europees Octrooibureau heeft aan het veredelingsbedrijf Syngenta octrooi verleend op paprikaplanten die resistent zijn tegen witte vlieg. Deze eigenschap is verkregen uit materiaal uit de CGN paprika collectie. Dit betekent o.a. dat gebruikers het betreffende CGN materiaal niet meer mogen gebruiken voor veredeling op deze eigenschap.
Gevolgen notitie Europese Commissie
De bal ligt nu bij het onafhankelijke Europees Octrooibureau en het is afwachten wat het met de uitspraak van de Europese Commissie doet. Het is ook onduidelijk of deze uitspraak alleen voor nieuwe patenten of met terugwerkende kracht geldt. Meer dan 30 lorganisaties in Europa hebben beroep aangetekend op de octrooiverlening aan Syngenta op paprikaplanten met resistentie tegen witte vlieg. Dit beroep wordt gezien als een goede testcase.
Octrooiaanvragen m.b.t. plantenveredeling
De Biotechnologie Richtlijn stamt uit 1998, en biedt de mogelijkheid tot bescherming van allerlei biotechnologische uitvindingen, niet alleen op het terrein van de plantenveredeling. Er zijn meer dan 400 octrooiaanvragen ingediend bij het Europees Octrooibureau gerelateerd aan conventionele plantenveredeling.
In maart 2015 deed de Hoge Kamer van Beroep van het Europees Octrooibureau uitspraak dat een octrooiaanvraag op plantaardig materiaal niet kan worden geweigerd op grond van het simpele feit dat dit materiaal resulteert uit klassieke veredeling of selectie. De Hoge Kamer oordeelde dus dat het niet van belang is dat de bescherming die verleend is aan een product ook het maken van zo’n product door middel van een essentieel biologisch proces (zoals kruisen en selecteren) omvat.
(Bron foto: Pixabay)