Jonge boeren en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2020
De inspiratiesessie trok op 19 maart een 'bomvolle zaal' volgens de hogeschool. Op dezelfde dag was de presentatie van Iris Bouwers al terug te kijken via de Aeres Kennisbank op YouTube. Ook Groen Kennisnet neemt de filmopnames in de collectie op. De inspiratiesessies zijn bijvoorbeeld te gebruiken in het onderwijs.
Iris Bouwers
De spreker van 19 maart behoort tot de jongere generatie boeren, een categorie die al jaren aan het slinken is. Ze is 25 en recent toegetreden tot het gemengde boerenbedrijf van haar ouders in Zeewolde. Daarnaast is ze vicevoorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), de belangenbehartiger voor jonge boeren in Nederland, en van de Europese raad voor jonge boeren, CEJA.
Europees landbouwbeleid
Bouwers brengt in haar presentatie in herinnering hoe het Europese landbouwbeleid in de jaren 1960 vormkreeg. De globale doelstellingen bleven in de loop van de tijd hetzelfde, maar de concrete invulling veranderde onder invloed van veranderende behoeften en uitdagingen. Nu wil de Europese Commissie van 5 naar 9 basisdoelstellingen gaan. De groene doelstellingen en het herstel van het machtsevenwicht in de voedselketen moeten bijvoorbeeld grotere prioriteit krijgen.
Eind 2020 verloopt het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB 2014-2020), dat veel aandacht besteedde aan biodiversiteit en duurzaamheid, en aan modernisering en verjonging. Wat is er nodig in het GLB na 2020? Bouwers ziet een aantal uitdagingen: te hoge grondprijzen, gekoppeld aan te lage betalingen (die in de praktijk vooral naar grote boerenbedrijven gaan), en te weinig jonge boeren.
Er zijn niet zoveel jonge boeren meer: in de hele EU is 5,6% van de boeren jonger dan 35 jaar, in Nederland zelfs maar 3,9%. Hoe ziet de sector er dan uit over aantal jaar? Bouwers voorziet met het huidige beleid verdere schaalvergroting, ondanks het feit dat consumenten dat eigenlijk niet willen.
Jonge boeren
Samengevat zijn er volgens Bouwers drie grote uitdagingen voor jonge boeren in Europa: toegang tot grond, toegang tot financiering, en toegang tot kennis. Vooral de eerste is in Nederland problematisch. Daarbij zijn de uitdagingen rond bedrijfsovername, omgaan met klimaatverandering en duurzaamheid, en regie in de keten onverminderd groot.
Het GLB kent op Europese schaal daarnaast zijn eigen uitdagingen. Het budget staat sterk onder druk, onder andere vanwege de aanstaande Brexit. De komende Europese verkiezingen zullen dan ook belangrijk zijn voor de vormgeving van het toekomstige landbouwbeleid. In het algemeen willen mensen een andere, meer duurzame voedselproductie, maar hoe moet dat dan?
Via het NAJK en CEJA hoopt Bouwers zich sterk te maken voor een beleid dat jonge boeren ondersteunt en in het algemeen 'jonge boer-proof' is.
Bekijk de hele inspiratiesessie hieronder.
(Bron foto: Pixabay)