Kippenvlees in de lift, varkensvlees onder druk

De vleeskuikenhouderij lijkt op middellange termijn blijvend te profiteren van een lage prijs en een relatief gezond imago, vergeleken met rund- en varkensvlees. Nieuwe exportmogelijkheden kunnen de productie tussen nu en 2035 binnen de EU omhoogstuwen. Dat zal wel met een lager jaarlijks groeipercentage gaan dan in het afgelopen decennium. 

Vanwege steeds strengere milieuwetgeving is uitbreiding waarschijnlijk niet in alle EU-regio’s mogelijk. Daarnaast zal vogelgriep voor beperkingen zorgen. Naar verwachting zal het aviaire influenza in de toekomst het hele jaar door voorkomen op het Europese continent. ‘De kostenstructuur, waarbij hogere productieprijzen in de EU het hoofd moeten bieden aan lage prijzen op de wereldmarkt, maakt de concurrentiepositie op exportmarkten een uitdaging’, stelt het EU-rapport. 

Maatschappelijke kritiek 

Dan de ontwikkelingen in de varkenssector volgens de Europese Commissie. De consumptie van varkensvlees staat onder druk en zal naar verwachting afnemen op middellange termijn. Intensieve varkensvleesproductiesystemen zullen juist meer maatschappelijke kritiek te verduren krijgen. Als gevolg van een herstel van de varkensvleesproductie in Aziatische landen, daalt de Europese uitvoer waarschijnlijk.  

Het is volgens de commissie noodzaak om de exportportefeuille voor varkensvlees de komende jaren te versterken en te diversifiëren, bijvoorbeeld met een breed aanbod van vleesconcepten. De invoer van varkensvlees in de EU blijft naar verwachting laag en stabiel, vooral omdat het Verenigd Koninkrijk zich richt op de binnenlandse markt. Volgens de commissie verandert het eetpatroon van de Europeaan, mede door gezondheids- en milieuoverwegingen. Zo kiezen steeds meer consumenten voor een ‘flexitarisch’ dieet (30 procent in 2021), waarbij ze vlees en vis af en toe vervangen door plantaardige alternatieven. 

Dalende exportcijfers 

Het afgelopen jaar zijn dezelfde trends al zichtbaar binnen de EU. De productie van varkensvlees is in het eerste halfjaar van 2023 met 8,6 procent gedaald. De productie van pluimveevlees daarentegen steeg met 3,1 procent. Voor beide sectoren daalden de exportcijfers.  

In volume tekende Duitsland voor de grootste productiedaling van varkensvlees. Procentueel was de daling in Denemarken met 21,5 procent veruit het grootst. In 2023 is de consumptie van varkensvlees binnen de EU ook afgenomen met een halve kilo. Op dit moment eten Europeanen nog 30,4 kilo. 

Steun broodnodig 

Richting 2030 veranderen er veel wettelijke kaders, waardoor de Nederlandse varkenshouders hun bedrijfsvoering moeten aanpassen. Het Parijs-akkoord, de EU Green Deal, de Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water zijn belangrijke wettelijke kaders die impact hebben op het Nederlandse nationale beleid met betrekking tot onder andere broeikasgasemissies en dierenwelzijnsnormen. Naast wijzigingen in de regelgeving blijft de maatschappelijke druk op dierlijke productie hoog.  

Volgens de Europese Commissie bevestigen de huidige voorspellingen dat het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van cruciaal belang blijft om landbouwers te ondersteunen bij de overgang naar duurzamere landbouwproductiesystemen. ‘Naast het GLB kan onder meer innovatie zoals digitalisering, automatisering en plantenveredeling de EU-landbouwers helpen om zich aan te passen aan nieuwe marktomstandigheden, en om te voldoen aan de veranderende eisen van de samenleving en de consument’, aldus de EU. 

De EU noemt de klimaatverandering het grootste punt van zorg voor de landbouw de komende jaren. Die zal leiden tot meer droogte en minder effectieve regenval. Het landbouwareaal blijft net als voorgaande jaren vrij stabiel, maar het aantal bedrijven neemt sterk af. Tegelijkertijd blijven jonge boeren onder de 35 jaar nu en in de nabije toekomst schaars; zij maken slechts 6,5 procent uit van alle landbouwers (cijfer uit 2020).