Menu
Nieuws

Klimaatverandering en wereldvoedselvoorziening

Klimaatverandering wordt steeds duidelijker merkbaar, zegt Reinier van den Berg, en de oorzaken zijn bekend. Die klimaatverandering heeft gevolgen voor de land- en tuinbouw zoals verzilting van landbouwgrond. We moeten daarom werken aan oplossingen.

Van jongs af aan was voormalig weerman Reinier van den Berg gefascineerd door het weer, en vooral extreem weer. Hoe extremer, hoe beter. Maar bij dat extreme weer kreeg hij steeds vaker een dubbel gevoel, zo vertelt hij tijdens de Life Lezing 2018 'Klimaatverandering en de gevolgen voor de wereldvoedselvoorziening' die hij op 5 april bij Aeres Hogeschool in Dronten verzorgde. 'Het weer ging zich steeds vaker te buiten in bizarre extremen. Klimaatverandering werd steeds duidelijker merkbaar op aarde.'

Klimaatverandering

Klimaatverandering wordt veroorzaakt door verandering in de stralingsbalans van de aarde, zo legt Van den Berg uit. De afgelopen 10.000 jaar, sinds de laatste ijstijd was die balans redelijk stabiel, maar in de vorige eeuw begon het klimaat te veranderen. De toename van broeikasgassen spelen er een rol in. Naast kooldioxide (CO₂) zijn ook methaan (CH₄) en lachgas (N₂O) belangrijke broeikasgassen. En waterdamp is ook een broeikasgas.

Broeikasgassen

Vooral de hoeveelheid CO₂ neemt toe. De coconcentratie van 280 ppm, begin vorig eeuw, is inmiddels toegenomen tot boven de 400 ppm. En de hoeveelheid methaan neemt toe door een exponentiële groei van het aantal runderen op aarde. Runderen stoten door hun specifieke spijsverteringssysteem methaan uit. Inmiddels is het in Nederland 1,5 graad warmer dan halverwege vorige eeuw. En op Spitsbergen en Groenland is temperatuur al met 2 tot 4 graden gestegen. Die klimaatverandering blijft niet zonder gevolgen, zo betoogt Van den Berg.

Gevolgen

We krijgen vaker te maken met extreme weerssituaties. Zwaardere regens, extreme hagelbuien of juist extreme droogte. Woestijnen breiden zich uit. Het ijs op de Noordpool slinkt, gletsjers smelten af en de zeespiegel stijgt, nu al met 3,5mm per jaar. Ook Nederland wordt natter. De gemiddelde jaarsom aan neerslag is nu 850 mm, een eeuw geleden was dat nog 750 mm. Voor Nederlandse landbouw kan de stijgende zeespiegel in combinatie met bodemdaling zorgen voor problemen in de landbouw door verzilting.

Actielijnen

Willen we de temperatuurstijging beperken tot 2 graden, dan kunnen we hooguit 20 jaar doorgaan op de bestaande voet, aldus Van den Berg. Daarna moet elk vorm van transport volledig op duurzame energie draaien. De vraag is of dat haalbaar is. Hij noemt in zijn lezing een aantal actielijnen. Zo moet Nederland meer bos aanplanten om CO₂ vast te leggen. We moeten op grot schaal op energie besparen en overstappen op duurzame energie. Van den Berg ziet veel mogelijkheden voor een circulaire economie en meer eerlijke prijzen voor boeren

(Bron foto: Shutterstock)