Lesmateriaal bedrijfsovername

Bedrijfsovername in een agrarisch bedrijf doe je niet alleen. Het is een complex proces waarbij vaak veel betrokkenen zijn. Een goede voorbereiding met naast aandacht voor de financiële en praktische kant ook aandacht voor het sociaal-emotionele proces is essentieel.

Samenwerking tussen hogescholen

Verschillende partijen zetten zich in om kennis over agrarische bedrijfsovername te vergroten. Zo wordt er in het project “Duurzame bedrijfsovername” dat loopt van mei 2020 tot september 2027 gewerkt aan de vraag wat er nodig is in het proces van bedrijfsovername, waarin in het bijzonder de rol van agrarisch bedrijfsadviseurs centraal staat.

In dit en andere projecten werken verschillende hogescholen samen met partijen zoals het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), Wageningen University and Research (WUR), het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) aan kennis en materialen.

Een aantal resultaten van deze projecten zijn:

• De wiki Duurzame bedrijfsovername. Dit online leerboek is in 2022 gelanceerd en bevat naast informatie en praktische voorbeelden ook vragen en overwegingen en opdrachten voor toepassing in het onderwijs.
• De expeditiegids bedrijfsopvolging. Een gids die de situatie van alle partijen die betrokken zijn bij agrarische bedrijfsovername onder de loep neemt. Dit vergroot de bewustwording van ieders posities. Ook bevat de gids handvatten om een familiegesprek aan te gaan.
• De flyer ‘Familiegesprek’. Een flyer met twaalf praktische aandachtspunten voor het aangaan van een familiegesprek over bedrijfsovername.
• Het bordspel ‘Aan tafel’. Met het door onderzoekers, studenten en bordspelmakers ontwikkelde spel krijgen bedrijfsopvolgers een beter beeld van wat er allemaal bij zo’n bedrijfsovername komt kijken. Zij nemen tijdens het spelen van het spel een andere rol aan dan hun eigen, waardoor ze zicht bewust worden van andere perspectieven.

Ervaar met Virtual Reality

Ook vanuit het mbo vinden ontwikkelingen plaats die helpen bedrijfsovername te vergemakkelijken. Het praktijkcluster Dier van Center for expertise (CIV) Groen ontwikkelde de VR module bedrijfsovername. Hierin ga je als overnemer het gesprek aan met vader en de buren over de toekomstplannen van het bedrijf.

Kennisbank

Naast materialen die specifiek zijn ontwikkeld voor of door het onderwijs, bevat de Groen Kennisnet kennisbank nog tal van bronnen over bedrijfsovername. Niet alleen binnen de agrarische sector maar ook vanuit de visserij of groen gerelateerde retail.