Let op drinkwaterkwaliteit vee

Een zeug met biggen drinkt 25 tot 30 liter water per dag.  Een melkkoe drinkt minimaal 40 liter water als basis en drinkt nog eens zo’n 4 liter per geproduceerde liter melk. Melkgeiten hebben een dagelijkse basisbehoefte van ongeveer 9 liter water plus 1,9 liter per liter melk die zij produceren. Kortom, water is essentieel voor productie.

Als drinkwater niet fris ruikt en smaakt door verontreinigingen, hebben dieren dat snel in de gaten. Het gevolg? Minder drinken.  

Minder drinken is minder productie 

Minder wateropname betekent bij herkauwers minder drogestofopname met een dalende melkproductie of verminderde groei als resultaat. Vooral de jongste dieren zijn gevoelig voor water van een lagere kwaliteit, omdat hun pensfunctie nog niet voldoende is ontwikkeld.  

Uit onderzoek blijkt dat drachtige zeugen die te weinig drinken lichtere biggen krijgen. Een zogende zeug die te weinig drinkt, produceert minder biest dan haar goed drinkende collega’s.  

Kwaliteit drinkwater 

Goed drinkwater voor vee is smakelijk, onschadelijk, toegankelijk en voor melkvee continu beschikbaar. Maar hoe kom je erachter of het water voor je vee voldoet aan die eisen? In het vakblad Geitenhouderij stelt dierenarts Karianne Peterson van GD dat de eerste beoordeling altijd met de zintuigen gebeurt. Bekijk het water en beoordeel kleur, helderheid en bezinksel. En ruik! Ook de geur van het water geeft informatie.  

Veterinair toxicoloog Deon van de Merwe van GD bevestigt dit in een artikel in het magazine Varken van GD. “Een varkenshouder kan zelf al veel zien en ruiken.” 

Drinkwateronderzoek geeft inzicht 

Als bij deze zintuigelijke beoordeling twijfel ontstaat over de kwaliteit van het drinkwater, dan is een drinkwateronderzoek aan te raden. Van de Merwe vertelt: “Van pH-waardes, ammonium en nitriet tot zout, de hardheid en E. coli. Het wordt er allemaal uitgevist.” Het is belangrijk om dit allemaal inzichtelijk te krijgen, volgens Van de Merwe. “Een teveel aan nitriet kan bijvoorbeeld zorgen voor nitrietvergiftiging, zuurstoftekort of vruchtbaarheidsproblemen. Als de pH-waardes uit balans zijn, kan het water minder smakelijk of verontreinigd zijn, waardoor dieren het niet graag drinken.” 

Vervuiling 

Het is goed om te beseffen dat de waterkwaliteit zoals die bij het bedrijf binnenkomt, niet altijd dezelfde is als de kwaliteit in de waterbak. In het leidingsysteem en de waterbakken kan vervuiling optreden. Zo kan het water in contact komen met micro-organismen of schadelijke gassen uit de mest.  

Leidingen, buffervaten en waterbakken kunnen aan de binnenzijde vervuild zijn met een aanslag die we bio-film noemen, dat is een slijmerig laagje micro-organismen. Volgens de specialisten van GD komt dit vaker voor dan veehouders denken.  

Afzetting van mineralen zoals ijzer komt ook voor. Dan biedt een ontijzeringsinstallatie uitkomst of is de bestaande installatie toe aan onderhoud.  

Oude leidingen

Bij leidingen van voor 1960 kan er nog sprake zijn van loden leidingen, waardoor de kans bestaat dat looddeeltjes in het drinkwater terecht komen.  Ook koperen leidingen komen nog voor, met als risico een te hoog kopergehalte in het drinkwater. Dan luidt het advies om de leidingen te vervangen. In dit artikel staan aandachtspunten als koperen leidingen vervangen worden. Belangrijk om door te nemen, want soms gebeurt de aarding van elektrische installaties nog via de oude koperen leidingen.  

Reinigen 

Er is sprake van een bacteriologische afwijking, als bij een drinkwateronderzoek een te hoog kiemgetal wordt aangetroffen. Dan is het zaak om waterleidingen en waterbakken te reinigen en bij voorkeur ook te ontsmetten. In het bovenstaande artikel uit het magazine Herkauwers van GD staan diverse reinigingsmogelijkheden. Ook geeft het artikel aandachtspunten bij het reinigen.