'Levende bodem essentieel voor goede landbouw'
‘Goede landbouw doet geen afbreuk aan de bodemvruchtbaarheid, maar produceert juist bodemvruchtbaarheid’, staat in de inleiding van het themanummer van Dynamisch Perspectief Bodemvruchtbaarheid als vrucht van de landbouw. Het nummer beschrijft de inzichten van (biologisch-dynamische) boeren en onderzoekers, die zij de afgelopen decennia opdeden met experimenteren, waarnemen en studeren.
Levende bodem
In het artikel ‘De kracht van een levende bodem’ laat bodemonderzoeker Jan Bokhorst zes bodemprofielen van BD-bedrijven zien. De verschillen tussen BD-bodems en gangbare bodems zijn groot volgens Bokhorst. Zo viel op dat de drie groepen regenwormen volop aanwezig waren, wat in gangbaar bewerkte bodems zelden voorkomt. Overigens geeft hij aan dat met een levende bodem iets anders wordt bedoeld dan een bodem met veel bodemleven, hoewel het bodemleven wel een belangrijke rol speelt. Het gaat om een bodem waarbij ‘het minerale doortrokken is met levensprocessen’ volgens Rudolf Steiner, grondlegger van de biologisch-dynamische visie.
Kuilen graven
De titel van het artikel ‘de bodem ademt’ wordt snel duidelijk. Zonder ademende bodem helpt een schep extra mest niet als het gewas niet wil groeien, legt bodemadviseur Coen ter Berg uit. De bodem zit namelijk vol leven, dat zuurstof nodig heeft. Ter Berg gaat altijd eerst een kuil graven op een bedrijf: ‘Iedere akker is anders en je kunt echt heel veel afleiden uit de conditie van de bodem.’
Het themanummer biedt verder artikelen over onder meer de wisselwerking tussen stikstof en koolstof in de bodem, het bodemsysteem onder de Zonnehoeve, het zoeken naar kwaliteit op een fruitbedrijf en over de ontwikkeling van bodems door de eeuwen heen:
- De kracht van een levende bodem
- De bodem ademt
- Wisselwerking van stikstof en koolstof
- 'Het bodemsysteem is intelligenter dan veel mensen denken’ Fosfaatmysterie op Zonnehoeve
- Bodemvruchtbaarheid als vrucht van landbouw
- Bodemanalyse versus boerenanalyse. Zoektocht naar kwaliteit
- Van babyklei tot bejaardenklei
(Bron foto: Pixabay)