Het pakket maatregelen voor de landbouw is omvangrijk. Van het stimuleren van meer koeien in de wei om de mest te scheiden tot minder eiwitrijk voer voor de dieren. Maar ook beëindigingsregelingen worden zowel sectoraal, landelijk als provinciaal verder uitgerold.

Om de stikstofuitstoot via de mest te beperken, wordt geïnvesteerd in duurzame stalsystemen, centrale mestverwerking en het verdunnen van de mest. Ook zet het huidige kabinet in op een overstap naar duurzamere landbouwsystemen, zoals kringlooplandbouw.

Bindende afspraken

In de wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) is bindend vastgelegd hoe voor stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden de stikstofdepositie onder kritische depositiewaarden (KDW) moet zijn gebracht. In 2025 moet dit gelden voor ten minste 40 procent van de hectares, in 2030 voor de helft van het areaal en in 2035 voor bijna driekwart.

Het verwachte stikstofeffect van de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen is lager dan van te voren ingeschat. Dat komt onder meer door minder deelnemers dan vooraf ingeschat. De openstelling van een landelijke beëindigingsregeling voor veehouderijlocaties wordt na de zomer van 2022 verwacht. Rond die tijd loopt de provinciale aankoop van veehouderijen nabij natuurgebieden af, blijkt uit een overzicht van maatregelen.

Uitstoot gericht aanpakken

Het kabinet laat ook onderzoeken op welke plekken in Nederland een lagere uitstoot uit de landbouw de natuur het meest verbetert. Het RIVM becijferde dat het zo’n 15 tot 39 procent effectiever is om de uitstoot gerichter aan te pakken dan de uitstoot van elk landbouwbedrijf in Nederland te verminderen. Hoe dichter een landbouwbedrijf bij een natuurgebied ligt, hoe groter het effect op de depositie in dat gebied is.

Het RIVM adviseert om niet alleen te sturen op minder overschrijdingen van de maximaal aanvaardbare stikstofbelasting van de natuur, de zogenaamde kritische depositiewaarde, maar ook te kijken hoe de kwaliteit van de natuur zich ontwikkelt.

Maatregelen om uitstoot stikstof te beperken krijgen vorm