Melken: van handenwerk tot swingover-'robot'

De swingover-melkstal, zoals te lezen is in Swing-over-melkstal stelt specifieke eisen (vakblad Melkvee, juli 2014) moet voor een goede werking aan diverse voorwaarden voldoen. Uit een kader in het artikel blijkt waar allemaal op gelet moet worden. Zo is een lus in de melkslang voor kolomvorming 'essentieel' – zomaar apparatuur van andere installaties in een swingover-melkstal plaatsen, vindt Bert de Klerk (enige Nederlandse fabrikant swingover-stallen) niet verstandig.

Opmars swingover-stal

Uiteraard is niet alleen de swingover-melkstal doordrenkt van techniek, maar deze melkstal staat sinds een tijd erg in de belangstelling. Veeteelt, in het artikel Swingover in de lift (2012): 'De uit Angelsaksische landen overgewaaide melkstal lijkt hier een opmars begonnen'. Andere melkstaltypen zijn onder meer visgraatstallen, zij aan zij-stallen, tandemstallen en draaimelkstallen.

Zie voor de melkstaltypen ook de Wiki Melkwinning op Groen Kennisnet, waarin wordt uitgelegd dat je met het swingover-systeem 2 koeien melkt met 1 apparaat dat aan beide kanten van de melkput gebruikt wordt. 'Het voordeel van deze melkstal is dat het aantal wissels per koppel koeien kleiner is, er zijn minder melkstellen, waardoor minder energiegebruik, met een relatief grotere capaciteit.'

Rendement en kostprijs

In Veeteelt wordt als verklaring voor de toegenomen populariteit onder meer genoemd dat de stal veehouders in staat stelt om met één man meer koeien te melken met minder melkstellen (hoger rendement melkstal). In een recenter artikel in Melkveebedrijf (Weinig interesse voor low budget-melkstal) wordt vooral ingegaan op kosten van diverse systemen. De swingover-melkstal zou een lagere kostprijs hebben dan de traditioneel uitgerust melkstal. 'Wie verwacht dat een swingover slechts de helft kost van een traditioneel uitgevoerde zij-aan-zij melkstal met evenveel melkstellen als standen, komt bedrogen uit. [...] Desalniettemin kost een swingover-melkstal 80 à 85 procent van een zijaan-zij-melkstal met vergelijkbare capaciteit'.

Techniek

In eerstgenoemd artikel (Melkvee) staat vooral de techniek centraal van de populaire melkstal en dan in het bijzonder het 'nieuwe' swingover-melken; volgens de visie van De Klerk. 'De afgelopen 18 jaar legde hij zich volledig toe op de swing-over-techniek; eerst voor het Ierse merk Dairymaster, de laatste negen jaar - na een zakelijk geschil – met zijn eigen merk' (Klesan). Bij die visie horen onder meer 'een melkklauw met een inhoud van 150 milliliter, een bedrijfsvacuüm van 50 kPa bij een opvoerhoogte van 150 centimeter, een simultaan werkende pulsator – waarbij alle vier spenen tegelijk de rust- en zuigfase ondergaan – en een melkslang met een diameter van 16 millimeter'.

(Bron foto: Thinkstock)