Melkveehouderij in de 21e eeuw

Ondernemen in de 21e eeuw is voor een melkveehouder een proces vol uitdagingen, schrijft Aeres-studente Jeanine Scheper in haar afstudeerverslag. Zo is er de afgelopen vijf jaar veel veranderd nadat in 2015 het melkquotum werd afgeschaft. Nadat duidelijk werd dat het fosfaatplafond werd overschreden, werden melkveehouders vervolgens geconfronteerd met fosfaatrechten.

Uitdagingen

Het aantal bedrijven in de melkveehouderij is in de 21e eeuw gedaald, terwijl de omvang van de bedrijven steeg. Naast technologische ontwikkelingen, denk aan automatisering of de digitale revolutie, staan melkveehouders ook voor maatschappelijke uitdagingen. Melkveehouders moeten transparanter werken en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Als afstudeerproject onderzocht Scheper hoe melkveehouders op die maatschappelijke uitdagingen in kunnen spelen. En welke rol loonwerkers daarin kunnen hebben.

In haar afstudeerverslag 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de melkveehouderij' geeft de studente een uitvoerige beschrijving van ontwikkelingen in de sector. Voor haar onderzoek heeft ze elf melkveebedrijven in Drenthe geïnterviewd. Ze had een aantal vragen, te weten: Wat is het bedrijfstype? Waarop ligt de focus van de ondernemer? Wat zijn de verwachtingen als een melkveehouder een loonwerker inhuurt? En omdat precisielandbouw een techniek is die aansluit op de maatschappelijke uitdagingen - je kunt er veel efficiënter mee bemesten - heeft ze gevraagd hoe melkveehouders daar over denken.

Bedrijfsstijlen

Voor de bedrijfstypering maakt ze gebruik van een model van vier bedrijfsstijlen: De groeier of schaalvergroter, de fijnregelaars of koeienboeren, de kostenbespaarders en de arbeidsbespaarders.

Uit haar verslag blijkt dat de geïnterviewde melkveehouders getypeerd kunnen worden als kostenbespaarder (55%) of fijnregelaar (45%). Het zijn geen grote bedrijven. De melkveehouders vinden het belangrijk te streven naar hoge productieniveaus, waarbij de koe centraal staat, maar zijn zich ook kostenbewust.

De melkveehouders huren loonwerkers vooral in omdat die machines hebben met een grotere capaciteit dan wat ze zelf met eigen materiaal zouden kunnen uitvoeren. En 45% van de melkveehouders verwacht kosten te kunnen besparen door loonwerkers in te schakelen. Een kleine minderheid (18%) verwacht een verbetering op het gebied van productie en gewasopbrengsten, indien zij hun loonwerk uitbesteden.

Scheper verwacht dat er voor loonwerkers ook in de toekomst kansen zijn door bijvoorbeeld te investeren in precisiemachines. Een melkveehouder zal zo ook in de toekomst gebruik blijven maken van de diensten van een loonwerker.

(Bron foto: Thorsten Blank via Pixabay)