Mestverwerking doodt ziekteverwekkers gedeeltelijk

Omdat de mestwetgeving de Nederlandse veehouderij dwingt een oplossing te zoeken voor het mestoverschot, wordt mest steeds vaker geëxporteerd. Zo groeide in 2014 de hoeveelheid getransporteerde mest met 3,3% in vergelijking met een jaar eerder. In dat jaar werd circa 17 miljoen ton vervoerd, blijkt uit cijfers van CBS. Om die mest makkelijker te vervoeren wordt mest steeds vaker verwerkt in afzonderlijke producten. Je kunt mest scheiden in vaste en vloeibare fracties, vergisten, composteren of verwerken via omgekeerde osmose.

Ziekteverwekkers

In mest kunnen ziekteverwekkende organismen zitten als bacteriën en virussen. Die ziekteverwekkers kunnen zich verspreiden via grond- en oppervlaktewater of via de lucht. Een besmetting van drink- en zwemwater vormt een riscio voor de volksgezondheid. Daarom verwachten landen om ons heen dat mest vrij is van ziekteverwekkers. Voor afzet van dierlijke mest in het buitenland is hygiënisatie van mest wettelijk verplicht, maar voor uitrijden van mest in Nederland is die verplichting er nog niet.

Omdat er weinig bekend is over besmettingsrisico's van verwerkte mest en de overleving van ziekteverwerkkers voerde Wageningen UR en het RIVM een verkennend onderzoek uit. Ze keken naar het effect van verschillende mestverwerkingsinstallaties op de overleving van ziekteverwekkers. Vakblad H2O besteedde er aandacht aan in het artikel 'Verwerking van mestoverschot: overleven de ziekteverwekkers?'.

Scheiding

Uit dat artikel blijkt dat mechanische scheiding vrijwel geen effect heeft op het aantal pathogenen. De vaste fractie bevat zelfs een hogere concentraties dan de oorspronkelijk mest. In het mineralenconcentraat was het kiemconcentraat wat lager. Vergisting doodt een deel van de bacteriën. De gramnegatieve bacteriën lijken te worden gedood, maar er is weinig effect op virussen en grampositieve bacteriën.

Compostering

Een betere doding van pathogenen krijg je bij een bewerking door compostering in combinatie met pasteurisatie. Die bewerking resulteert in een vrijwel steriel product. Maar grampositieve bacteriën en sporenvormers kunnen ook hittebehandeling tot 70°C overleven. Bij omgekeerde osmose toe wordt de mestvloeistof door een fijn membraan gestuurd. De meeste zouten, grotere moleculen en micro-organismen worden tegengehouden door het membraan. De gefilterde vloeistof, het effluent, is microbiologisch nagenoeg schoon.

(Bron foto: Shutterstock)