Minder nachtvlinders door kunstlicht

In het rapport 'Vlinderstand 2018' beschrijft de Vlinderstichting hoe het met vlinders en libellen gaat. Uit dat rapport wordt duidelijk dat het niet goed gaat met de vlinders. Met name dagvlinders staan onder druk. Zo blijkt uit het rapport dat het aantal dagvlinders in Nederland sinds 1992 is afgenomen met bijna 40%. Het grootste deel van die achteruitgang vond plaats voor 2005. De vlinderstichting constateert de de laatste tien jaren de trend gelukkig min of meer stabiel is.

Libellen laten een heel andere ontwikkeling zien. Uit het rapport blijkt dat deze insecten van 1999 tot 2009 in aantal lijken toe te nemen waarna weer een daling is ingezet. Omdat libellen afhankelijk zijn van water, reageren ze heel anders dan landgebonden insecten.

Nachtvlinders

Nachtvlinders zijn met 2300 Nederlandse soorten een belangrijke en soortenrijke groep binnen de insecten. Sinds 2013 werkt de Vlinderstichting samen met tientallen vrijwilligers in een Landelijk Meetnet Nachtvlinders. Omdat die metingen pas een paar jaar lopen, is het lastig op basis daarvan iets te concluderen over de ontwikkeling van de nachtvlinders. Sommige soorten lijken in aantal achteruit te gaan, zoals de gewone worteluil (Agrotis exclamationis), andere soorten nachtvlinders vertonen veel variatie.

Wagenings onderzoek geeft wat meer informatie over de ontwikkeling van nachtvlinders. Het Wagenings Universiteitsblad Resource schrijft - op basis van dat onderzoek - in het artikel 'Kunslicht nekt nachtvlinders' dat het aantal nachtvlinders de afgelopen 30 jaar met bijna een kwart (24%) is achteruitgegaan. Van trendlijnen van 481 soorten nachtvlinders blijkt dat sommige soorten weliswaar stabiel zijn of zelfs in aantal zijn toegenomen, maar de neergaande trend is overduidelijk.

Kunstlicht

Uit dat onderzoek blijkt dat kunstlicht een belangrijke oorzaak is van de achteruitgang van het aantal nachtvlinders. Hoewel kunstlicht 's nachts maar een relatief klein deel van de omgeving verlicht, reikt de invloed op de nachtvlinders veel verder. Ook de Vlinderstichting ziet dat kunstlicht een negatief effect heef t op nachtvlinders. Nachtvlindersoorten die nachtactief zijn en op licht afkomen, nemen in aantal af terwijl soorten die dagactief zijn of 's nachts niet op licht afkomen, stabiel zijn gebleven.

Landbouw

Voor de achteruitgang van de dagvlinders zijn andere verklaringen. De Vlinderstichting schrijft dat met name de versnippering van het landschap een belangrijke rol speelt in de afname van de soorten. Daarnaast speelt de overmaat aan stikstof in het milieu een rol.

Weliswaar is de de stikstofneerslag vanuit de landbouw tussen 1988 en 2005 met 35% afgenomen, maar sindsdien is die afname gestagneerd. Veel stikstof pakt slecht uit voor vlinders. Naast de stikstofbelasting draagt mogelijk ook de belasting door bestrijdingsmiddelen vanuit de landbouw bij aan de negatieve populatietrends.

(Bron foto: Pixabay)