Minder vet, zout en suiker in voedingsmiddelen: lukt dat?

Minder zout in knakworst, filet american, currysaus en naturel chips. Lagere gehalten verzadigd vet in vooral vleeswaren. En de topper onder de daling van het suikergehalte zijn de frisdranken. Dat zijn een aantal resultaten uit de meest recente Herformuleringsmonitor.

In deze monitor zijn de resultaten te lezen van een tweejaarlijks onderzoek door het RIVM naar de samenstelling van bewerkte voedingsmiddelen. Hiermee wordt gemonitord of de doelstellingen uit het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP) worden behaald.

AVP

Initiatiefnemer van het AVP is het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Het akkoord is in 2014 mede ondertekend door diverse partijen uit de levensmiddelenindustrie. In het AVP stelden de partijen ambities op om het productaanbod qua gehaltes aan zout, verzadigd vet en calorieën (suiker en vet) te verbeteren. Het AVP is eind 2020 afgelopen.

Resultaten

De meest recente Herformulingsmonitor verscheen onlangs, die van 2020. Het is ook meteen de laatste Herformuleringsmonitor.

Uit de monitor blijkt dat gehaltes in diverse voedingsmiddelen dalen. Voor een groot deel van de producten die binnen het AVP vielen, liggen de gehaltes op of onder het afgesproken maximum. Voor zout geldt dat voor 72% van de producten. Voor verzadigd vet was dit 86% en voor suiker 71%.

Zijn met de daling van de verschillende gehalten in voedingsmiddelen de doelen van het AVP behaald? Niet voldoende, want uit de monitor blijkt dat niet in alle producten de gehalten gedaald of voldoende gedaald zijn. Daarom krijgt het AVP een vervolg, waarbij de focus ligt op een breder productassortiment.

Nationaal Preventie Akkoord

Dit jaar volgt een nieuw nationaal systeem voor productverbetering het AVP op. Dat is een maatregel uit het Nationaal Preventieakkoord. In dit Preventieakkoord is onder andere de ambitie vastgelegd om het aantal mensen met overgewicht in Nederland terug te dringen. Meer dan 70 organisaties, waaronder de Rijksoverheid, ondertekenden dit akkoord in november 2018.

Het systeem voor productverbetering moet leiden tot een gezonder voedselaanbod in de supermarkt, bij restaurants en bij cateraars.

Eerste stap

Een eerste stap om te komen tot een gezonder productaanbod is het onderzoek dat diverse wetenschappers uitvoerden naar aanbod en promotie in supermarkten en andere voedselaanbieders. Zij deden een nulmeting: hoe zien het huidige aanbod en de huidige promoties van voedsel eruit? Daarnaast verkenden zij wat een goede manier van monitoring is van het aanbod en de promoties.

Resultaten en aanbevelingen

In dit rapport zijn resultaten en aanbevelingen te lezen uit dit verkennende onderzoek. De onderzoekers stellen dat voedselconsumptie sterk beïnvloed wordt door de omgeving. En het blijkt dat die omgeving is gevuld met een aanbod van sterk bewerkte, vette en suikerrijke voedingsmiddelen.

Ook in promotie zien de onderzoekers meer aandacht voor ongezonde voedingsmiddelen dan voor gezonde. Zo ligt er bij maar 4% van de kassa’s in supermarkten snackfruit en snackgroenten. Terwijl er bij 73% van de kassa’s producten liggen die niet tot de Schijf van Vijf behoren.

Tot slot geeft het rapport een tiental aanbevelingen voor het opzetten van een monitor, zoals het houden van steekproeven in supermarkten. Maar ook het monitoren van diverse marketinginstrumenten zoals reclame-uitingen, kopschappen en kindermarketing.