Naar een bodemverbeterend mestbeleid

Het huidige mestbeleid werkt negatief, stellen de opstellers van het rapport 'Naar een bodemverbeterend mestbeleid' van Wageningen UR. Het mestbeleid zoals dat er nu is, zorgt voor een afnemende aanvoer van organische stof. Het risico daarvan is dat de bodemvruchtbaarheid op lange termijn afneemt en dat nitraatuitspoeling stijgt.

Nitraatrichtlijn

Binnen het huidige beleid, zoals dat in het 5e Nederlandse Actieprogramma Nitraatrichtlijn is geformuleerd, zijn beperkingen opgelegd aan het gebruik van organische stof. De gedachte is dat toepassing van organische mest leidt tot meer uitspoeling omdat stikstof deels vrijkomt in de periode zonder gewasgroei. Met kunstmest zou je veel gerichter stikstof kunnen toedienen op het moment dat het gewas dat nodig heeft. Maar de keerzijde is dat ook de aanvoer van effectieve organische stof daalt. Effectieve organische stof (EOS) is de organische stof die 1 jaar na aanvoer nog over is in de bodem. Die daling is funest voor de bodemvruchtbaarheid.

Organische stof

De veronderstelling dat organische stof leidt tot meer uitspoeling, klopt niet, stellen onderzoekers. Uit een systeemonderzoek op de PPO-locatie Vredepeel, blijkt dat verhoogde organische bemesting op korte termijn wel kan leiden tot verhoogde uitspoeling, maar op lange termijn zijn de effecten anders. Een beperkte toepassing van organische mest leidt op den duur tot een hogere nitraatuitspoeling en lagere opbrengsten.

De onderzoeksresultaten worden ondersteund door resultaten uit internationale literatuur. Het belang van organische stof is groot. Aanvoer van organische stof zorgt niet alleen tot lagere uitspoeling van nutriënten, maar heeft ook andere positieve effecten: op de bodemkwaliteit, koolstofopslag, efficiëntie van nutriënten en bodemleven.

Bodemverbeterend beleid

Binnen de huidige wetgeving kunnen ondernemers wel wat doen om het organisch stofgehalte te verhogen door meststoffen als rundveemest of compost te kiezen die relatief een hoger gehalte organische stof hebben, of groenbemesters toe te passen, maar de vraag is of dat voldoende is. De opstellers van het rapport pleiten daarom voor een ander beleid dat meer gericht is op bodemverbetering. Nu wordt al nagedacht over het 6e actieplan nitraatrichtlijn. Organische stof moet de kern van dit nieuwe beleid worden. En de overheid moet een krachtige rol spelen in dit nieuwe beleid, vinden de onderzoekers.

(Bron foto: Pixabay)