Naar een multifuctioneel bos
Het beheer van de Nederlandse bossen werd tot voor kort sterk gestuurd door de overheid. Natuurbescherming en behoud van biodiversiteit was daarbij een belangrijk doel. Met de invoering van het Natuurpact uit 2013, het gedecentraliseerde natuurbeleid waarbij provincies een grotere verantwoordelijkheid hebben gekregen, wil de overheid de maatschappelijke betrokkenheid bij bos- en natuurbeheer versterken. Door de veranderende bekostiging zijn terreinbeheerders op zoek naar nieuwe verdienmodellen. Er zijn daarom verschillende initiatieven ontstaan om inkomsten uit bossen te genereren.
Ontwikkelingsrichtingen
Houtproductie is van oudsher een belangrijke inkomstenbron voor bosbeheerders, maar er is meer mogelijk. Bossen produceren ook andere producten, denk aan paddenstoelen, bosvruchten of wild. Je kunt bossen ook combineren met een meer gerichte productie van natuurvlees, bijvoorbeeld door varkens in bossen te laten grazen of in te zetten op notenteelt. Het rapport 'Meer producten uit het bos' beschrijft de verschillende mogelijkeden en richt zich vooral op 'niet- hout bosproducten. In het rapport worden vier mogelijke ontwikkelingsrichtingen beschreven.
- Het verzamelen van 'wilde' bosproducten die in natuurlijke bossen beschikbaar zijn. Denk aan eetbare paddenstoelen, bosbessen, bramen, honing of wild.
- Je kunt 'bij'producten van beheermaatregelen gericht op natuurlijke ontwikkeling benutten. Denk aan natuurvlees van grote grazers of het oogsten van natuurgras.
- Je zou ook specifieke producten in gespecialiseerde opstanden en beplantingen kunnen telen. Denk aan kersenbomen of ander groen. Of je richt bossen in als pluk - en smulbossen.
- In boslandbouwsystemen kun je specifieke producten telen zoals kersen, walnoten, hazelnoten of tamme kastanjes.
Participatie
Die laatste ontwikkelingsrichting - agrificatie van het bosbeheer - lijkt vooralsnog minder potentie te hebben, zo is te lezen in het rapport. De andere drie ontwikkelingsrichtingen bieden pespectief. Naast nieuwe verdienmodellen en de ontwikkeling van een nieuw multifunctioneel bos, zijn het ook voorbeelden van participatieprocessen. Vaak gaat het daarbij ook om nieuwe vormen van samenwerking tussen boseigenaren en -beheerders en lokale organisaties.
(Bron foto: Pixabay)