Natura 2000 goed voor flora en fauna
De Europese Unie heeft in 1992 met Natura 2000 een netwerk van beschermde natuurgebieden ingesteld met als doel de leefgebieden en de wilde flora en fauna op het grondgebied van de lidstaten te beschermen. De basis voor Natura 2000 ligt in de Europese Vogelrichtlijn uit 1979 en de Habitatrichtlijn uit 1992. De vogelrichtlijn bevat een lijst van zeldzame of bedreigde vogels en regelt instandhouding en regulering van die soorten. De habitatrichtlijn regelt de bescherming van natuurlijke habitats. Bij die richtlijn horen lijsten van plant- en diersoorten (1500) en natuurlijke leefgemeenschappen of habitats (203) die extra bescherming verdienen.
Effect
In alle lidstaten zijn gebieden aangewezen als Natura 2000-gebied, ook in Nederland. Bij ons zijn er nu 162 Natura 2000-gebieden, waarvan 4 op zee. In Europa gaat het om 18% van het landoppervlak. De Natura 2000-gebieden in Nederland nemen iets minder dan 11% van de oppervlakte in. De richtlijn is al enige tijd van kracht. De Europese Commissie wilde weten wat het effect is van die richtlijn. Hoeveel biodiversiteit komt er voor? Heeft flora en fauna baat bij het Natura 2000-netwerk?
Biodiversiteit
Een internationale onderzoekscommissie onder leiding van Wageningen Environmental Research (Alterra) maakte een analyse. Het rapport 'How much Biodiversity is in Natura 2000?' laat zien dat alle onderzochte flora en fauna profiteert van het netwerk. Bij de flora profiteren vooral de zeldzamere plantensoorten. Bij de fauna blijken zowel de algemenere als zeldzamere soorten te profiteren van het netwerk. Vooral vlinders en veel vogels hebben baat bij het Natura 2000-netwerk. Uit de analyse blijkt verder dat 35 tot 40% van de onderzochte bedreigde soortenpopulaties binnen de Natura 2000-gebieden voorkomen die gezamenlijk 18% van het Europese landoppervlak innemen. Een conclusie is dat het Natura 2000-netwerk van groot belang voor de bescherming van biodiversiteit.
Rijksnatuurvisie
Vrijwel tegelijkertijd verscheen een ander onderzoeksrapport, ook van Wageningen Environmental Research (Alterra) waarin onderzocht werd hoe het natuurbeleid van de in 2014 ingevoerde Rijksnatuurvisie 'Natuurlijk verder' aansluit bij de doelen van het Natura 2000-netwerk.
In het rapport 'Kansen voor meer natuurlijkheid in Natura 2000-gebieden' wordt vooral ingegaan op de kansen voor ontwikkeling van robuuste natuur - natuur die tegen een stootje kan - en kansen voor natuurlijkheid in Natura 2000-gebieden. Sinds de jaren '80 is er bij natuurbeheerders meer aandacht voor een meer natuurlijk beheer. Je kunt daarbij denken aan natuurlijke verjonging van het bos, herstel van hydrologische systemen of het beleid om dood hout te laten liggen. Dat beleid is langzamerhand geaccepteerd geworden. Het beleid zoals in de Rijksnatuurvisie verwoord is, geeft ruimte voor die natuurlijke processen.
(Bron foto: Shuttertock)