Natuurherstel in de praktijk

Op vrijdag 2 en zaterdag 3 juni 2023 vonden de Gelderse Natuurmakersdagen plaats. Door heel Gelderland werden excursies georganiseerd door natuurverenigingen, bewonersinitiatieven en particulieren die zich inzetten voor natuurherstel in hun omgeving. We bezochten natuurgebied 'de Plak' in Oud-Zevenaar, die wordt beheerd door vrijwilligers van de werkgroep Oké.

Natuurgebied de Plak

Als we het gebied benaderen zijn de vrijwilligers van de werkgroep al hard aan het werk met het harken en verzamelen van maaisel. Rieny Putmans en Gerrit Kolenbrander verwelkomen ons en vertellen over de geschiedenis en de werkzaamheden van de werkgroep. Voorheen werd het gebied gebruikt om drijfmest uit te rijden, maar vanaf februari 2022 zetten 29 enthousiaste vrijwilligers zich actief in om de natuur in het gebied te herstellen. Samen met de gemeente zijn er plannen gemaakt voor het gebied, dat midden tussen twee nieuwbouwwijken ligt. Door de inzet van de werkgroep is de Plak inmiddels uitgegroeid tot een biodiverse, groene plek die gonst van het leven.

Creëren van verschillende biotopen door sinusmaaien

De vrijwilligers voeren verschillende maatregelen uit om de biodiversiteit te stimuleren. Zo wordt er bijvoorbeeld gefaseerd gemaaid door middel van sinusmaaien (maaien in een organisch patroon wat per keer verschilt). Hierdoor ontstaan verschillende hoogtes van begroeiing en worden er zowel schaduwrijke als zonnige plekjes gecreëerd. Door het maaisel vervolgens af te voeren worden deze plekken verarmd. Op deze manier ontstaan er verschillende biotopen in het gebied, wat gunstig is voor een rijke variatie aan vegetatie. Dit trekt op zijn beurt weer veel verschillende soorten insecten en daarmee ook vogels aan.

Muizenruiters en marterhuisjes

Het maaisel wordt verzameld en gebruikt om muizenruiters te maken. Dit is een hoop van snoeihout en laagjes maaisel waarin muizen zich goed kunnen verbergen en nestelen. De muizenruiters zijn daarom ideaal voor het aantrekken van verschillende uilensoorten, marters, wezels en hermelijnen. Voor de marters en hermelijnen zijn houtstapels met daarin kasten gemaakt die beschutting en nestgelegenheid bieden. De steenmarter heeft zelfs een eigen houten huisje in het gebied gekregen. Daar maakt hij goed gebruik van want de prooiresten liggen er zelfs nog! Ook aan de ringslang is gedacht door broeihopen te creëren. Deze bestaan uit bladhopen en compost waarin takken zijn verwerkt. De ringslang gebruikt deze hopen om eitjes in te leggen. Het bieden van schuil- en nestgelegenheid heeft ervoor gezorgd dat deze dieren regelmatig in het gebied zijn gespot op de wildcamera's.

Afgekeurde lantaarnpaal als nestkast

In het gebied zijn verschillende nestkasten geplaatst, onder andere voor steenuilen. Deze nestkasten worden gemaakt op de werkplaats van een nabijgelegen kinderboerderij en onderhouden door de werkgroep. Om te voorkomen dat de marters in de nestkasten kunnen zit er voor de ingang van de kast een pendel waar de steenuilen wel doorheen kunnen, maar de marters gelukkig niet. Recent is er ook een afgekeurde lantaarnpaal van de gemeente geplaatst waar een kast voor de torenvalk aan is gehangen. Omdat de paal glad is kunnen marters hier niet in klimmen. Zo kunnen door middel van innovatieve oplossingen veel verschillende soorten samen in een klein gebied voorkomen.

Poelen voor amfibieën

In de Plak liggen twee poelen die voorheen vol waren gegroeid met riet. Door het riet in de poelen weg te maaien worden er lichte plekken gecreëerd wat gunstig is voor de kikkers en salamanders. De kamsalamander heeft bijvoorbeeld kale ondergrond nodig om een paringsdans te doen. Nu de poelen beheerd worden zitten de waterplanten dan ook vol eitjes van de salamander. Een duidelijk effect van wat goed natuurbeheer kan opleveren!

Inzetten voor biodiversiteit in jouw omgeving

Met veel enthousiasme en passie blijven de vrijwilligers van Werkgroep Oké zich inzetten om Oud-Zevenaar biodiverser te maken. Natuurgebied ‘de Plak’ is één van die gebieden en wat hebben wij ons, samen met de andere deelnemers van de excursie, verbaasd over de biodiversiteit die hier door deze werkgroep is gecreëerd. Het geeft een mooi beeld van hoe je, door je handen uit je mouwen te steken, samen kunt zorgen voor het herstel van de natuur in jouw omgeving!
Ben je zelf enthousiast geworden om aan de slag te gaan bij werkgroep Oké of wil je meer te weten komen over het werk dat zij doen? Neem dan contact op met Rieny Putmans, of neem een kijkje op de toolbox.

Foto's: Toolbox voor Biodiversiteit