Natuurinclusieve landbouw nestelt zich in groen onderwijs
De Nederlandse landbouwsector heeft zich de afgelopen decennia stormachtig ontwikkeld. Dankzij intensivering produceren bedrijven veel en efficiënt. Maar inmiddels zijn er vraagstukken bijgekomen. Nederland moet zich inspannen om de klimaatdoelstellingen te halen en de biodiversiteit te verbeteren. “Er is daarom een transitie nodig naar een duurzamere vorm van landbouw”, zegt business developer Rosemarie Slobbe van het Kenniscentrum Natuur en Leefomgeving, de organisatie die de Green Deal Natuurinclusieve Landbouw Groen Onderwijs coördineert. “Een van die duurzame vormen is natuurinclusieve landbouw.”
Kruisbestuiving tussen landbouw en natuur
Bij natuurinclusieve landbouw gaat het erom zo veel mogelijk natuurlijke processen te gebruiken. Er vindt een kruisbestuiving plaats, legt Slobbe uit. “Je kunt bijvoorbeeld een grotere diversiteit aan gewassen tegelijk telen om ervoor te zorgen dat er meer insecten komen. Die insecten helpen je vervolgens bij het bestrijden van luizen, waardoor je geen bestrijdingsmiddelen hoeft te gebruiken. Zo kun je ook een monocultuur van grasland tegengaan. Zaai kruiden in: dat helpt om insecten aan te trekken, wat een voorwaarde is voor meer weidevogels, en zorgt voor gezonder, gevarieerder eten voor de koe in de wei.” Heel belangrijk is wel om oog te hebben voor het verdienmodel voor de boer, stelt Slobbe. “Inspanningen voor natuurinclusieve landbouw dient beloond te worden, hetzij door de markt, hetzij via belastingen, rente of vergoedingen.”
Vmbo en mbo, hbo en universiteit
Op allerlei plekken ontstaat nieuwe kennis over natuurinclusieve landbouw, zoals bij boeren en in proeftuinen van universiteiten en kennisinstellingen. “Het doel van de Green Deal is dat die kennis goed doorstroomt in het onderwijs. De samenwerking is dan ook landelijk én verticaal georganiseerd: van het vmbo en mbo tot hbo en universiteiten: iedereen kan van elkaar leren. Een student ecologie kan misschien vertellen hoe een strook land kan bijdragen aan de biodiversiteit. Maar een mbo’er van een agrarische opleiding kan zeggen hoeveel dat in de aardappelopbrengst scheelt. Al die kanten van het verhaal versterken elkaar. Vragen uit de praktijk verdienen onderzoek en resultaten daaruit worden weer aangescherpt in de praktijk.”
Anderhalf jaar actief
Na anderhalf jaar is de Green Deal halverwege en stapelen de activiteiten zich op. “We hebben een werkgroep waarin alle deelnemers zijn vertegenwoordigd. Met de werkgroep komen we samen om de verschillende initiatieven met elkaar door te nemen en te zien waar we kunnen samenwerken. We hebben onderwijsdagen georganiseerd om docenten te informeren en te inspireren ook aan de slag te gaan met natuurinclusieve landbouw. En er is een kennisportaal waarop onder meer lessen voor het vmbo, mbo en hbo te vinden zijn.”
Vanzelfsprekend
Ook het onderwijs zelf is volop in beweging. Hogescholen nemen natuurinclusieve landbouw op in het curriculum. Wageningen Research gaat kennis op maat aanleveren aan het mbo. Universiteit Utrecht heeft een mastercursus ontwikkeld. En in elke provincie komen demonstratiebedrijven waar ondernemers en studenten ervaring kunnen opdoen met natuurinclusieve landbouw. Het zijn slechts enkele voorbeelden. “De tijd lijkt rijp voor deze duurzame vorm van landbouw. Mooi is als dit thema een vanzelfsprekend onderdeel zal worden van het groen onderwijs. Iedere leerling en student moet er kennis van nemen. En wie wil, kan zich erin specialiseren.”
De resultaten van de Green Deal worden ontsloten op de portal Natuurinclusieve landbouw van Groen Kennisnet.
(Bron foto: Vogebescherming Nederland: Studenten van Nordwin College Leeuwarden doen een bodembemonstering (E-dna) bij familie de Boer in Tjerkwerd)