Natuurzorgen in Nederland

De Nederlandse natuur herstelt voorzichtig, meldden diverse media naar aanleiding van het rapport Living Planet Report Natuur in Nederland dat WNF onlangs publiceerde. Want sinds 1990 zijn populaties zoogdieren, broedvogels, reptielen, amfibieën, vissen, libellen en vlinders met gemiddeld 15 procent toegenomen, zo is te lezen in het rapport. Maar andere media waren kritischer zoals Trouw: ‘Nederlandse natuur dramatisch verslechterd’. Want het gaat niet overal goed. Het rapport van het Wereld Natuurfonds meldt bijvoorbeeld dat op het boerenland dierpopulaties met 40 procent zijn gekrompen. Zelfs in natuurgebieden neemt het aantal dierpopulaties af.

Herstel

Het is voor het eerst dat Wereld Natuurfonds een rapport publiceert over Nederland. De natuurorganisatie rapporteert regelmatig over de staat van de natuur wereldwijd in Living Planet Reports. In het rapport voor Nederland, dat is samengesteld in samenwerking met Naturalis Biodiversity Center, met het CBS en met diverse soortenorganisaties als De Vlinderstichting en de Zoogdiervereniging zijn cijfers voor alle 173 broedvogels opgenomen. Daarnaast zijn ook gegevens opgenomen voor de meeste zoogdieren, reptielen, amfibieën en vissen en alle libellen en dagvlinders.

Met sommige diersoorten gaat het goed, zo is te lezen in het rapport. Zo zijn de otter en de bever zijn weer terug in Nederland. En er zijn meer roofvogels als buizerd en havik. Het gaat vooral goed met de biodiversiteit in zoet water, maar het herstel is kwetsbaar, zo meldt het rapport. Een verklaring voor die verbetering is de verbetering van de waterkwaliteit.

Achteruitgang

Maar heel veel soorten staan onder druk: veel dagvlinders en weidevogels bijvoorbeeld, denk aan de grutto, tureluur en scholekster. Vooral soorten op het boerenland, het grootste leefgebied van onze planten en dieren, hebben het zwaar door schaalvergroting en intensivering van de landbouw. Vermesting en verdroging zijn belangrijke bedreigingen. Ze zorgen voor achteruitgang van kwetsbare diersoorten. Niet alleen de soorten in agrarische gebieden staan onder druk, ook de soorten van de open natuurterreinen als heide, duinen en grasland tonen nog moeizaam herstel. Daar namen dierpopulaties sinds 1990 met 30 procent af. De populaties in bossen lijken stabiel.

Natuur in de bebouwde kom staat onder druk door verstening en verdwijnen van het groen. En het groeiend aantal exoten, zowel planten als dieren, dat zich in Nederland vestigt, is ook een bedreiging voor onze kwetsbare soorten. Er leven nu meer dan 2100 exotische soorten in Nederland, waarvan er zich meer dan 1120 voortplanten. Zij kunnen inheemse soorten eten of beconcurreren, en ze kunnen nieuwe ziekten met zich meebrengen.

Het rapport komt met aanbevelingen. Zo moet de organisatie en uitvoering van de natuurbescherming beter, want het huidige beleid haalt doelen niet. Uitvoering is gedecentraliseerd van rijk naar provincies, ambities zijn verlaagd en budgetten zijn teruggebracht, zo constateert het rapport. Het rapport ziet vooral een rol voor de landbouw. Zonder een ecologisering van de landbouw is er geen biodiversiteitsherstel mogelijk.

(Rosse grutto, Bron Foto: Pixabay)