Nederlandse kennis in internationale keten

De bestuurders van het groene onderwijs, in (v)mbo, hbo en wo zaten al eerder dit jaar aan tafel met vertegenwoordigers van de Ministeries van Economische en Buitenlandse Zaken. Zij maakten plannen om hier aanwezige kennis en kunde beschikbaar te maken in de ketens waarin Nederlandse bedrijven actief zijn.

Op 25 november kwamen ruim 80 docenten uit het groene onderwijs bijeen op het Wellantcollege in Houten om mee te denken in de WHY? WHAT? en HOW? -vragen die spelen rondom het internationaliseren van studieprogramma's. Deelname aan deze kennis- en inspiratiedag krijgt voor elk van de docenten bovendien vervolg in een zelfgeformuleerde huiswerkopdracht: 'Met WHAT? en HOW? ga ik concreet aan de slag in mijn eigen werkomgeving?'

Gerry Kouwenhoven en Jan-Willem Donkers (beiden Inholland) namen het initiatief voor deze dag, die is opgezet vanuit het Onderwijsvernieuwingsprogramma. Voorafgaand aan de kennisdag was er de mogelijkheid voor een bedrijfsbezoek aan Fruitmasters in Geldermalsen.

'Gouden diamant'

Woody Maijers, lector bij Inholland, schetst in zijn inleiding over 'Borderless Network' de activiteiten van Nederlandse ondernemers in het buitenland. Deze zijn te verdelen in twee typen. In de eerste plaats zijn dit de kassen- en stallenbouwers die in het buitenland actief zijn; zij initiëren primaire productie en 'duwen' zo een keten op gang (PUSH-beweging). Daarnaast zijn er verwerkingsbedrijven, bijvoorbeeld in zuivel of aardappelproducten, die voor lokale markten in het buitenland op zoek zijn naar lokale grondstoffen. Zij 'trekken' vanaf de andere kant aan de keten (PULL).

De Nederlandse overheid zet zich in om de gehele keten te ondersteunen, van primaire productie, verwerking, handel en transport tot aan de consument. Het 'verkopen van de BV Nederland' is hierin het doel. In deze missie zoekt de overheid steun bij onderwijs en onderzoek (ook wel 'gouden driehoek' genoemd). Steeds vaker worden in dit proces ook NGO's betrokken, ontwikkelingsorganisaties die 'business ontwikkeling' nastreven. De Gouden Driehoek neemt de vorm aan van een diamant.

Mobiele studenten

Studenten zijn van nature mobiel en ondernemend: twee eigenschappen die bij uitstek passen bij internationale activiteiten. Een groep vierdejaars studenten Tuinbouw van Hogeschool Inholland inspireerde de aanwezige docenten met de presentatie van hun project 'Kansen voor de Nederlandse tuinbouw in China'. Ze richtten daartoe de Stichting Green China op en verzamelden bedrijfsopdrachten bij Nederlandse tuinbouwbedrijven.

In ruil voor een financiële bijdrage kregen de ondernemers een antwoord op maat. De Delftse studenten voerden hiervoor een deskresearch uit en ondernamen een studiereis naar China. Bestaande contacten tussen Inholland en de Chinese Shanghai Normal University bleken hierbij erg nuttig. Eén van de studenten verwoordt het als volgt: "Juist de bestaande band tussen onze hogeschool en de Chinese universiteit heeft ons op dit idee gebracht. Het project levert ons behalve veel praktijkervaring ook goede contacten met internationaal georiënteerde ondernemers".

INTERNETionalisering

Twee ondernemers namen de aanwezigen op bevlogen wijze mee in de wereld van de internationale handel in agrifoodproducten. Eric Egberts, als onafhankelijk consultant actief voor Barendsen Aalsmeer (snijbloemen), legt in zijn inleiding de nadruk op twee competenties: passie voor het vak en ICT-vaardigheden. 'Internationalisering wordt INTERNET-ionalisering,' zegt hij, 'de handel vindt anno 2014 bijna volledig plaats buiten de klok om, via internet.'

Kees Rijnhout importeert met zijn bedrijf Jaguar Fresh citrusfruit, druiven en steenfruit vanuit de hele wereld. Hij schetst in zijn inleiding een aantal belangrijke ontwikkelingen. Mondiale samenwerking vraagt om het delen van kennis, bijvoorbeeld over teeltmethoden. Veiligheid, duurzaamheid en werkomstandigheden vragen om geborgde (digitale) systemen. Aanbodgestuurde handel verschuift naar meer vraaggestuurde activiteiten, de klant vraagt om maatwerk. Daarnaast beaamt ook Rijnhout het groeiende aandeel van internet in de handelsactiviteiten.

Out of the box

Welke competenties zijn belangrijk voor startende medewerkers in internationaal opererende agrifood-ondernemingen? Passie en ICT-vaardigheden kwamen al ter sprake. Daarnaast is talenkennis noodzakelijk, en dient men zich te verdiepen in culturele aspecten. En misschien wel het allerbelangrijkst: 'out of the box' kunnen denken. De diverse workshops tijdens de Kennis- en Inspiratiedag boden de docenten de mogelijkheid om de grenzen van hun eigen 'box' te verkennen, te verleggen of los te laten.

(Bron foto: Woody Maijers)