Nestelmogelijkheden voor bijen in bloemrijke bermen
Het gaat niet goed met de bijen. Niet alleen de aantallen bijen nemen af, ook de soortendiversiteit van verschillende bestuivers gaat achteruit. Een speerpunt van de Nationale Bijenstrategie is het leefgebied van wilde bijen en andere bestuivers te verbeteren. Daarom is er een groeiende belangstelling voor een beter bermbeheer met de aanleg van een bloemrijke vegetatie. Bijen vinden in die bermen nectar en stuifmeel, maar om te kunnen overleven moet er voor die bijen ook voldoende gelegenheid zijn om te kunnen nestelen.
Zandbijen
Sommige soorten zijn geholpen met de door vrijwilligers gebouwde bijenhotels, maar veel grondnestelende soorten hebben daar geen baat bij. Voor bodemnestelende soorten is het belangrijk dat er kale bodems beschikbaar zijn. In bermen is dat vaak lastig. De vraag is of bloemrijke wegbermen kunnen functioneren als een nestlocatie. In een onderzoeksproject in de gemeente Sint-Anthonis (Noord-Brabant) werd daarom vanaf 2016 de aanwezigheid van bloemen en aanwezige insecten onderzocht in opnieuw ingezaaide bermen met bloeiende plantensoorten en in bestaande bermen als controleberm.
In die bermen werden verschillende solitaire zandbijen aangetroffen - zo blijkt uit het onderzoeksrapport - zoals de geelstaartklaverzandbij (Andrena wilkella), wimperflankzandbij (Andrena dorsata) en roodgatje (Andrena haemorrhoa). Op grond van de aantallen van de aangetroffen soorten, concludeerden de onderzoekers dat er in de wegbermen van die soorten bodemnesten aanwezig zijn. Ze schatten het aantal nesten op 3 tot 10 bijennesten per 100 m². Voor de 27 kilometer wegberm in Sint Anthonis komt dit neer op 15.000 tot 50.000 bijennesten in de ingezaaide bermen.
Bloemdiversiteit
Wat opviel was dat in de opnieuw ingezaaide bermen niet meer nestelplekken aanwezig waren dan in de bestaande controlebermen. De vegetatiestructuur en het microklimaat spelen mogelijke een belangrijke rol of een locatie geschikt is om te kunnen nestelen. In bermen met bomen was de kans op aanwezigheid van bodemnesten duidelijk lager. Maar de lokale bloemdiversiteit en bloembedekking in het voorafgaande jaar heeft juist een positief effect op het aantal nesten. Bloemen in de directe omgeving zoudan er voor kunnen zorgen dat een locatie geschikter is als nestelplek voor zandbijen.
Het heeft zin om maatregelen te nemen die het bloemenaanbod in bermen bevorderen, bij voorkeur door een aangepast maaibeheer. Het inzaaien van bermen kan ook, maar daarmee verstoor je de bodem wel waarmee nesten verloren kunnen gaan.