Nuance in discussie rond Roundup ontbreekt

Maandag 27 november werd bekend dat de lidstaten van de Europese Unie instemden met de verlenging van de toelating van het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup. Het middel met de werkzame stof glyfosaat mag nog minstens vijf jaar gebruikt worden in de Europese Unie, meldde NOS. Die bekendmaking leidde meteen tot heftige reacties op social media. Land- en tuinbouworganisaties zijn tevreden over de verlenging, maar milieuorganisaties zijn minder blij met dit besluit. Hoe zit het nou eigenlijk? Hoe schadelijk is dit middel echt? Dat vraagt bioloog Stijn van Gils zich af in Resource.

Kankerverwekkend

In het artikel 'De perfecte vijand' zet hij feiten en meningen op een rij. Hij constateert dat de weerstand tegen glyfosaat de laatste jaren sterk is toegenomen, omdat gezegd wordt dat het middel kankerverwekkend is, leverschade veroorzaakt en schadelijk is voor water- en bodemleven. Toch vindt hij die bewijzen niet sterk. Bovendien komt het middel niet voor op een Europese lijst voor riskante stoffen, en komt het ook niet voor in de top tien van probleemstoffen in de lijst van de bestrijdingsmiddelenatlas. Vanwaar dan die weerstand?

Monsanto

De opstelling van Monsanto, de producent van het middel, zou er een rol in kunnen spelen. De fabrikant mengt zich nauwelijks in het wetenschappelijk debat, aldus onderzoeker Paul van den Brink van Wageningen Uninversity & Research. 'Ze roepen alleen maar dat hun middel veilig is en willen er niet kritisch naar kijken.' Ook het feit dat Monsanto het middel in de VS op de markt brengt met genetisch gemodificeerde gewassen roept verzet op bij milieubeschermers.

Nuance

Uit het artikel blijkt dat veel onderzoekers zouden willen dat de discussie over Roundup wat minder zwart-wit was. Onderzoeker Bert Lotz vergeleek de milieudruk van het middel in een life cycle analysis met alternatieve mechanische vormen van onkruidbestrijding. Die alternatieven scoorden slechter, vooral als het om luchtkwaliteit ging, maar hij ziet dat er nu in het debat geen ruimte meer is voor zo'n nuance.

Ook toxicoloog Nico van den Brink zou graag meer nuance zien. Het middel is voor vogels en zoogdieren niet zo schadelijk, stelt hij. Maar hij zou wel meer onderzoek willen doen naar de afbreekbaarheid van het middel, die lijkt slechter dan gedacht. Het middel wordt immers vreselijk veel gebruikt.

Van den Brink vindt dat de producenten van bestrijdingsmiddelen zich verantwoordelijk moeten voelen voor het middel van wieg tot graf. Ze zouden veldstudies moeten financieren. Maar in veel gevallen nemen ze die verantwoordelijkheid niet. In dit geval hult Monsanto zich in stilzwijgen.

(Bron foto: Flickr Chafer Machinery via Flickr (CC BY))