Omgevingsverrijking niet afdoende tegen beschadigend pikgedrag kalkoenen
Behandelen van bovensnavels
In de kalkoenensector is het gebruikelijk de bovensnavel van de dieren te behandelen om beschadigingen als gevolg van verenpikken te beheersen. Deze ingreep valt onder het Ingrepenbesluit dat per 1 september 2011 in werking is getreden, maar de pluimveesector werd vrijgesteld voor een periode van 10 jaar. Deze vrijstelling tot 2021 is echter onzeker geworden door een motie van de Tweede Kamer die de overheid verzoekt het verbod per 1 januari 2015 in te laten gaan. Het ministerie van Economische Zaken heeft hier nog geen besluit over genomen
Literatuuronderzoek
Bij kalkoenen is het nog niet duidelijk wat de oorzaak is van dit beschadigende pikgedrag. Een afdoende maatregel om beschadigend pikgedrag te onderdrukken is het omlaag brengen van de lichtintensiteit, maar dit is symptoombestrijding, en is onwenselijk vanuit het oogpunt van welzijn van de kalkoenen. Via het aanbieden van omgevingsverrijking kan worden getracht het gedrag om te richten naar de bodem en/of objecten. Bij leghennen bijvoorbeeld is verenpikken te beheersen door meer afleiding en een rijkere omgeving te bieden. Om het effect van omgevingsverrijking op gedrag van vleeskalkoenen te bestuderen is door Wageningen UR Livestock Research met een deskstudie nationaal en internationaal onderzoek op een rij gezet. Hierin zijn ook andere aspecten zoals technische en economische haalbaarheid meegenomen. Er is literatuur verzameld van 1990 tot heden.
Omgevingsverrijking niet afdoende
Uit de verzamelde literatuur blijkt dat verschillende typen omgevingsverrijking zoals zitstokken, verhoogde platforms, houtwolbalen, touwen, kettingen, en metalen platen voor kalkoenen aantrekkelijk zijn, en ook het beschadigende pikgedrag verminderen. Echter, in de meeste experimenten was dit positieve effect van omgevingsverrijking slechts tijdelijk, met als gevolg een groot aantal aangepikte dieren en een hoge uitval. Dit betekent dat ook bij omgevingsverrijking het risico van niet snavelbehandelen te groot is.Toepasbaarheid
Puur lettend op de toepasbaarheid, blijkt dat materialen die aan touwen en kettingen opgehangen kunnen worden, het beste zijn. Ze zijn makkelijk te plaatsen en makkelijk van plaats te wisselen. Verder zijn deze materialen goed te reinigen en goedkoop in aanschaf. De praktische en economische toepasbaarheid van zitstokken of verhoogde platforms is minder goed. Ze vormen eerder een obstakel in de stal, zijn lastiger te reinigen, en de investeringskosten zijn vele malen hoger.
Hoewel niet gemeld vanuit de literatuur, worden er vanuit de praktijk gunstige resultaten gemeld met vrij opgehangen compact discs. Door het vrij bewegen en het weerkaatsen van het licht bieden deze steeds een ander lichtspectrum voor de kalkoenen waardoor de aantrekkelijkheid is gegarandeerd. Compact discs zijn tevens goed te reinigen en de investeringskosten zijn laag.
(Bron foto: Wageningen UR Livestock Research)