Omvorming naar kruidenrijk grasland
Een kruidenrijk grasland met een grote variatie in structuur is waardevol voor het in stand houden van diverse diergroepen, zoals insecten, muizen en vogels. Maar diverse natuurbeherende organisaties merken dat hun graslanden - vooral die op voormalige landbouwgronden - worden gedomineerd door enkele grassoorten, zoals gestreepte witbol en gewoon struisgras. Het blijkt met regulier beheer lastig de dominantie van die grassoorten te doorbreken. In een praktijkexperiment is gekeken of je meer variatie kunt krijgen door tijdelijk akkerbeheer.
Vegetatieontwikkeling
De beheerders hebben zich in het experiment gericht op graslanden van het natuurtype 'N12.02 Kruiden- en faunarijk grasland'. Dat zijn graslanden die op diverse bodems kunnen vormen, meestal hebben ze een matig voedselrijk karakter. Door de gangbare landbouwpraktijken is het areeal van dit type grasland de laatste veertig jaar in omvang afgenomen. Voor het experiment zijn graslanden uitgekozen op drie locaties: landgoed Soeslo, bij Zwolle, het Wooldse veen bij Winterswijk en de Scheeken bij Best in Noord-Brabant. Op al die percelen werd al minstens tien jaar verschralingsbeheer gevoerd door maaien en afvoeren.
Op de percelen werd in 2016 en 2017 tijdelijk roggeteelt of zwarte braak toegepast. Bovendien werd zaad van gewenste kruiden gezaaid: duizendblad, grasklokje, knoopkruid, gewoon biggenkruid en gewone margriet. Na 2017 werd de ontwikkeling gevolgd. Er werd gekeken naar de ontwikkeling van de vegetatie en van de bloembezoekende insecten. In juli 2019 werden de resultaten van het experiment gepresenteerd tijdens een veldwerkplaats van de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE).
Grassendominantie
Uit die presentaties blijkt dat het tijdelijk akkerbeheer heeft geresulteerd in een toename van het aantal nectarplanten. Hoewel de onderzoekers ook een behoorlijk aantal soorten insecten aantroffen, konden ze nog niet een direct effect aantonen op de insectenpopulaties. De verwachting is wel dat er op langere termijn een positief effect is. De onderzoekers concludeerden dat de combinatie van de maagregelen - roggeteelt, zwarte braak en inzaai van doelsoorten - een goede manier lijkt te zijn om de grassendominantie te doorbreken.