Ondernemers op weg naar een natuurinclusieve landbouw

Een van die ondernemers is Annette Harberink, die sinds 2010 een natuurinclusief landbouwbedrijf runt met 100 MRIJ-koeien op 135 hectare gepacht natuurterrein bij Deventer. Ze houdt de koeien voor de productie van melk, kaas en vlees. Natuur en landschapswaarden staan centraal binnen de bedrijfsvoering. Harberink streeft daarnaast naar een gesloten kringloop, zo blijkt uit de factsheet.

Natuurontwikkeling

Zo worden granen uit de akkerbouw en de grassen van de weilanden deels gebruikt als voedsel voor de veestapel, die op zijn beurt weer zorgt voor bemesting van het gebied. De bedrijfsvoering staat geheel in dienst van de ontwikkeling van natuur. Naast het verdienen van een goede boterham is de de ontwikkeling van de voor dit gebied unieke flora en fauna een speerpunt in de bedrijfsvoering. Je kunt dan denken aan rijke akkerlanden, botanisch hooiland en weidevogels. Er is ruimte voor een grote diversiteit aan planten, insecten en vogels. En karakteristieke landschapselementen worden in stand gehouden en beheerd, zoals poelen, meidoornhagen, rivierarmen, heggen en hagen.

Harberink ziet de huidige toestand van het bedrijf is als een begin. Ze streeft naar nog veel meer natuur en grotere biodiversiteit. Daar horen dan ook minder koeien en dus minder melk bij. Harberink verwacht dat de melk nog smaakvoller zal worden, maar voor de bedrijfsvoering is er dan wel een ander verdienmodel nodig.

Voedselbos

Een heel ander soort ondernemer is Wouter van Eck die bij Groesbeek een voedselbos heeft aangelegd. In dit voedselbos van 2,5 hectare staan circa 200 eetbare gewassen, variërend van vrucht- en notendragende bomen tot en met kruiden. De informatie in de factsheet maakt duidelijk dat het functioneren van een voedselbos sterk afhangt van het juiste ontwerp.

Dat is best lastig, aldus Van Eck. Je moet rekening houden met de grondsoorten en met de specifieke producten die je wilt produceren. Een voedselbos heeft meerdere lagen die ook op elkaar inwerken. Bomen zorgen voor schaduw, dus is het de uitdaging om ook deze plekken te benutten. Daarom kun je ook kiezen voor soorten die van schaduw houden

Investering

Alles wat in het voedselbos groeit, levert wat eetbaars zonder veel input of arbeid en zonder schade aan de omgeving. Water in het bos biedt ruimte voor amfibieën als kikers en padden. Die spelen weer een belangrijke rol in het systeem omdat de slakken en andere schadelijke beesten in toom houden. Uit de informatie blijkt dat de aanschaf van plantmateriaal een eenmalige investering is die naar schatting zo'n €15.000 tot €30.000 per hectare bedraagt.

De factsheets zijn samengesteld op basis van interviews die zijn uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Voor gebruik in het onderwijs of als discussie zijn aan elke factsheet een paar vragen toegevoegd.

(Foto: cocoparisienne Bron: Pixabay)