Onderwaterdrainage om bodemdaling in veenweidegebieden te verminderen

Bodemdaling in veenweidegebieden is een probleem. Door oxidatie van veen daalt de bodem in de veenweidegebieden jaarlijks met zo'n 9 mm. In 40 jaar tijd is de bodem met zo'n 34 cm gedaald, meldt vakblad H2O. Die bodemdaling zorgt niet alleen voor problemen in de waterhuishouding en schade aan bodem en infrastructuur.

Die afbraak van veengrond gaat ook gepaard met de uitstoot van de broeikasgassen CO₂ (kooldioxide) en N₂O (lachgas). Uit een onderzoek van CBS in 2017 blijkt dat de Nederlandse natuur, door deze afbraak van het veen, twee keer meer koolstof uitstoot dan dat zij opneemt.

Kosten

De bodemdaling brengt extra kosten met zich mee. Het vakblad meldt dt extra kosten voor infrastructuur in het landelijke gebied voor de periode 2010-2050 naar schatting tussen tussen de € 300 miljoen en € 1 miljard bedragen. Daarnaast zijn er eenmalige kosten voor herstel van funderingen van maar liefst € 0,5 tot € 1,0 miljard.

Je kunt verschillende maatregelen nemen tegen die bodemdaling. Het artikel 'Bodemdaling in de Nederlandse veengebieden' beschrijft resultaten van een verkenning naar de effecten van drie maatregelen: peilfixatie, onderwaterdrainage en ander landgebruik. De onderzoekers keken naar de kosten en baten van die maatregelen.

Onderwaterdrainage

Bij peilfixatie wordt het bestaande grondwaterpeil gehandhaafd. Door de bodemdaling treedt na verloop van tijd vernatting op waardoor de afbraak van veen gaat stagneren. Onderwaterdrainage is ook een manier om veenafbraak tegen te gaan, de veenonderdregrond blijft voldoende nat. Voordeel is dat je het kunt combineren met intensiever grondgebruik. De derde maatregel die is doorgerekend, is een ander landgebruik waarbij je de functie wijzigt naar natuur of naar aangepaste landbouw met natte productieomstandigheden.

Uit het artikel blijkt dat onderwaterdrainage een goed alternatief is. Deze maatregelen heeft voordelen voor de bedrijfsvoering zoals betere en langere toegankelijkheid van percelen. Het lijkt erop dat deze investering in minder bodemdaling zich redelijk kan meten met de klimaatlast.

Besparing

Uit het artikel blijkt dat peilfixatie en onderwaterdrainage op termijn leidt tot minder extra kosten als gevolg van bodemdaling. De extra kosten door bodemdaling worden voor een periode van 40 jaar geschat op € 200 miljoen. De besparing kan oplopen tot € 50 miljoen bij peilfixatie en zo'n € 20 miljoen bij onderwaterdrainage.

Discussie

Het onderzoek bleek tot enige discussie te leiden. Zo meldt Wageningen University & Research in een bericht dat onderzoeker John Couwenberg van de Universiteit van Greifswald vraagtekens zet bij de effectiviteit van onderwaterdrainage. Hij stelt dat onderwaterdrains in het eerste jaar na aanleg weliswaar effect hebben, maar dat het effect daarna snel uitdooft. Hij ziet geen aanwijzingen dat bodemdaling door onderwaterdrainage wordt verminderd. Maar Wagenings veenexpert Jan van den Akker wijst er op dat het vooral gaat om de grondwaterstand in de zomer. Als je die hoger houdt, vindt er minder veenafbraak plaats.

(Bron foto: Shutterstock)