Onderwijs-zorgboerderij als kansrijke oplossing voor re-integratie uitgevallen leerlingen

In het rapport 'De onderwijs-zorgboerderij : een kansrijk traject om uitgevallen leerlingen terug naar school te begeleiden' is door onderzoekers van Wageningen University & Research het onderwijs op zorgboerderijen onderzocht. Het onderzoek laat zien dat meer dan 90 procent van de leerlingen vooruitgang boekt op de boerderij: 70 procent is uitgestroomd naar een vervolgplek en ruim de helft gaat weer naar school.

Onderwijs-zorgboerderij

Op de onderwijs-zorgboerderij wordt educatie met licht agrarische werkzaamheden wordt gecombineerd. Daarbij werken ze vanuit de mogelijkheden van het kind. Sinds 2000 bestaan er onderwijs-zorgboerderijen. Er zijn meer dan 50 onderwijs-zorgboerderijen in Nederland. Naast zorg en begeleiding bieden ze ook onderwijs aan. Formeel mag alleen een school onderwijs geven. Het is dan ook geen officiële onderwijsinstelling. De nieuwe Varia-wet maakt het echter mogelijk om leerlingen die tijdelijk geen volledig onderwijsprogramma kunnen volgen meer maatwerk in onderwijstijd te bieden. Deze wet geeft scholen de mogelijkheid om thuiszitters met goedkeuring van de inspectie tijdelijk naar de onderwijs-zorgboerderij te laten gaan. Het verblijf op de zorgboerderij is dus van tijdelijke aard met als doel terugkeer naar het regulier of speciaal onderwijs.

Effect op kinderen

De kinderen op de zorgboerderij zijn uitgevallen in het regulier onderwijs, vaak vanwege gedragsproblemen, gezinsproblemen, maatschappelijke problemen, ontwikkelingsstoornissen of trauma’s bij leerlingen. Op de onderwijs-zorgboerderij wordt er gekeken naar wat het kind nodig heeft, het kind krijgt écht aandacht. Wat de kinderen het meest waarderen zijn “de rust en de ruimte” en “het gezelschap van mens en dier”. De dieren hebben een rustgevende werking op de kinderen, de begeleiders staan altijd voor ze klaar en de kinderen maken vaak nieuwe vrienden. Samen vormen deze aspecten de veiligheid en vertrouwdheid die kinderen nodig hebben om te ontwikkelen, zo is te lezen in ‘Onderwijs op de zorgboerderij’.

Re-integratie onderwijs

Dianne van Raalte heeft voor haar afstudeeropdracht aan de Aeres Hogeschool Dronten aanvullend onderzoek gedaan. De vraag die in haar onderzoek centraal stond was “Hoe kan de onderwijs-zorgboerderij bijdragen aan de terugkeer naar regulier/speciaal onderwijs?”. Te lezen is dat de individuele aandacht en het spelenderwijs leren de belangrijkste redenen zijn dat een leerling zich positief ontwikkeld. De leerlingen krijgen hierdoor meer zelfvertrouwen. Ook leren ze signalen bij zichzelf te herkennen en deze te communiceren met anderen. Hierdoor kunnen leraren in het reguliere onderwijs de leerlingen beter begrijpen. Echter blijft het voor sommige leerlingen zoeken naar een juiste plek binnen het onderwijssysteem.