Ontwikkeling reptielen, amfibieën en vissen in Nederland

Met de RAVON-balans 2020 geeft deze kennisorganisatie voor reptielen, amfibieën en vissen voor het eerst een overzicht hoe het gesteld is met de ontwikkeling van reptielen, amfibieën en vissen in ons land. Doen ze het goed? Gaan ze vooruit of achteruit? En wat zijn verklaringen voor die ontwikkkeling? Wat zijn effecten van de droogte, de stikstofepositie, klimaatverandering of de veranderingen in het landschap? De brochure 'RAVON-balans 2020' geeft een overzicht van ontwikkelingen in foto's, tabellen, grafieken en achtergrond informatie.

Bedreigde soorten

Een van de soorten die het niet goed doet is de gewone pad. Al meer dan tien jaar verzamelen ruimt honderd werkgroepen die padden overzetten, gegevens over dit amfibie. De gegevens worden verzameld via de website www.padden.nu. Uit die gegevens blijkt dat de soort sterk in aantal achteruitgaat. De oorzaak is nog onduidelijk, aldus de balans. Mogelijk speelt in een combinatie van verlies aan habitat, intensivering van de landbouw, landschapsversnippering door wegen en toenemende verkeersdrukte en klimaatverandering een rol.

De soort die het sterkst in aantal is achteruitgegaan is de vuursalamander. Sinds 1997 is de populatie met 99,9% afgenomen, zo blijkt uide informatie op de website van Ravon. De soort wordt  ernstig bedreigd door de schimmelziekte Batrachochytrium salamandrivorans. Andere soorten die in aantallen achteruitgaan zijn onder meer de levendbarende hagedis en de gladde slang.

Natuurontwikkeling

Maar er zijn ook soorten die het goed doen. Zo is de geelbuikvuurpad, die in Zuid-Limburg voorkomt, in aantal met maar liefst 800% toegenomen dankzij beschermingsmaatregelen. Maar van die soort waren er ook erg weinig. Een positieve ontwikkeling maar het blijft op het randje zegt Jelger Herder in een uitzending van Vroege vogels. Ook de boomkikker doet het goed, zo blijkt uit de balans. Deze fotogenieke soort profiteert van natuurontwikkelingsprojecten in met name Zeeuws Vlaanderen.

De grootste bedreigingen voor veel soorten zijn droogte, landschapsversnippering, verlies aan habitat, en stikstofdepositie. Droogte, zoals die afgelopen zomers optrad, is met name een probleem voor veel amfibieën en sommige vissoorten. De stikstofdepositie zorgt ervoor dat planten sneller groeien en dat de vegetatie verandert. Open heidegebieden groeien sneller dicht. Dat is met name problematisch voor reptielen die behoefte hebben aan open zonnige plekken.

(Bron foto: S. Hermann & F. Richter via Pixabay)