Ook de boer heeft zelf de touwtjes in handen voor emissiereductie
Onderwerp
emissiereductie, management, techniek
Interessant voor
melkveehouders, adviseurs, beleidsmakers, onderzoekers
Op 25 juni 2024 vond in Den Bosch het 2e symposium van dit jaar plaats van de Versnellingsaanpak emissiearme landbouw. Ruim 300 bezoekers kwamen daar bij elkaar om na te denken over toekomstbestendige veehouderij en landbouw. De bezoekers kregen daar een overzicht van de ontwikkelingen en innovaties die er zijn en hoe hierop te anticiperen.
In het programma van Integraal Aanpakken zijn er meerdere lijnen, doordat emissies in de hele keten voorkomen. Allereerst is er de lijn van het voerspoor waarin gekeken wordt hoe door voermanagement de emissies omlaag kunnen. De tweede lijn is de diermanagementlijn waarin we kijken naar natuurlijke variatie die voorkomt in koeien en de mogelijkheden met deze natuurlijke variatie. Daarnaast is er de lijn van het stalspoor, en het mestspoor. “Al deze maatregelen zijn juist een aanvulling op elkaar in de grote uitdaging om de emissies naar beneden te brengen”, aldus Verscheijden.
“We weten uit onderzoek dat wanneer koeien in het vroege voorjaar vers gras eten in de wei, dit de methaanemissie van koeien significant vermindert”
Beweiding
Een methaan- of ammoniak reducerende maatregel waar een veehouder zelf mee aan de slag kan zijn, is volgens Verscheijden allereerst beweiding. Uit onderzoek is bekend dat wanneer koeien in het vroege voorjaar vers gras eten, dit de enterische methaanemissie van koeien significant vermindert. Welke factor in het vers gras precies zorgt voor die lagere enterische methaanemissie wordt nog onderzocht.
Kuilvoer
Ook de kuil is momenteel een onderwerp voor onderzoek: we willen graag inzicht in de factoren in de kuil die bepalend zijn voor de emissies. Verscheijden vertelt: 'Recentelijk is gebleken dat onder andere azijnzuurgehalte en ruw vet fractie belangrijke indicatoren zijn in graskuilen. Het is van belang dat we in beeld krijgen hoe een boer dan precies moet bemesten en inkuilen om die indicatoren voor emissies zo gunstig mogelijk in de kuil te laten komen.'
Minder ruw eiwit
Ook zien we binnen het programma Integraal Aanpakken dat er voor de boer nog een andere voermaatregel is die hij kan nemen. Zo kan hij minder ruw eiwit aan het voer toevoegen. Dit is vooral van invloed op de ammoniakuitstoot.
Voor de voermaatregelen zijn er dus meerdere knoppen waar de boer aan kan draaien én we zien hier vaak maatregelen met een intern verdienmodel. Dit zijn maatregelen waardoor je kritieke melkprijs niet omhooggaat, maar je emissies wel lager worden. Het is hierbij logisch dat we hiervoor belastinggeld inzetten; voor commerciële bedrijven zitten er met deze maatregelen geen verdienmodel achter, dus pakt het programma Integraal Aanpakken dit vanuit onderzoek op.
Het dierspoor
Het 2e spoor, waar we binnen het programma Integraal aanpakken naar kijken is het dierspoor. Van nature zit er variatie tussen dieren, net zoals de ene koe meer melk geeft dan de ander, zo stoot de ene koe meer methaan uit als de ander. Al jaren geleden is het idee ontstaan om hier met fokkerij op in te spelen en in het voorjaar 2025 komen de eerste fokwaarden voor methaan ter beschikking. Als boer kun je dan de fokwaarde van methaan meenemen in de reguliere keuze van stieren.
Voor de wat langere termijn ziet Elian Verscheijden kansen voor het microbioom. Ook in het microbioom van de koe zit een natuurlijke variatie. We zijn in staat om het microbioom van zeer jonge kalveren te veranderen. De eerste kalfjes waarmee dit getest is, zijn inmiddels afgekalfd dus de verandering lijkt blijvend te zijn. In de verre toekomst zouden we kalveren kunnen gaan sturen op een microbioom met lagere methaanemissie.
“De maatregelen binnen het dierspoor zijn maatregelen die geen zware, financiële investeringen eisen. Het zijn maatregelen die een boer één keer per dier uitvoert en die vervolgens een blijvend effect hebben.”
Borgbare maatregelen
Tot slot, de maatregelen die een boer kan nemen, dienen wel borgbaar te zijn, integraal en in de praktijk. Verscheijden ontkracht de opmerkingen die aangeven dat maatregelen geen nut hebben, omdat het in nationale berekeningen niet zou worden meegenomen. Wanneer boeren nu al een additief gebruiken om de emissies te verlagen of het eiwitgehalte in de brok te verlagen, dan stroomt dit via de kringloopwijzer door naar de data die door NEMA gebruikt worden om de landelijke emissies te berekenen. Het is van groot belang dat we ook andere maatregelen zichtbaar maken in de data. Ook moeten we goed de werkbaarheid in de gaten houden. Het programma Integraal Aanpakken doet vrij fundamenteel onderzoek. Wanneer de tijd daar rijp voor is stromen deze maatregelen ook door naar Netwerk Praktijkbedrijven waar de emissies ook daadwerkelijk gemeten worden.
De boer heeft dus de touwtjes in handen om de kraan van de emissies dicht te draaien door in het voer en dierspoor aan te grijpen.