De Oost-Aziatische boktor komt van nature voor in China, Korea en Japan. Verspreiding vindt met name plaats via invoer van bomen uit besmette gebieden in Oost-Azië, met name invoer van Acer uit China. Daarnaast is verpakkingshout een mogelijke bron van besmetting; in de periode van 2010 tot 2019 is er eenmalig een vondst van Oost-Aziatische boktor geweest in verpakkingshout.

Buiten Azië komt de soort tot dusver alleen in Europa voor. Sinds 1980 zijn Oost-Aziatische boktorren ruim 100 keer onderschept en gerapporteerd in Europa. In Noord-Italië is de soort het meest gevonden, en ondanks intensieve maatregelen komt de boktor nog voor in de regio’s Lombardije en Toscane. In Kroatië werden in 2019 kevers gevonden in een kwekerij van blauwe bes in de buurt van Zadar, in hetzelfde gebied werden in 2021 en 2022 aantastingen waargenomen in bomen van genera Acer en Platanus.

Momenteel komt de Oost-Aziatische boktor niet voor in Nederland, wel zijn er een aantal uitbraken geweest de afgelopen 20 jaar. In 2008 werden in het Westland 26 larven en 22 uitvlieggaten gevonden in bomen in het stedelijk groen. Een jaar later werden op dezelfde plek nog 3 geïnfesteerde planten ontdekt. In 2010 werden een uitvlieggat en twee larven gevonden in een Carpinus-boom in Boskoop. In beide gevallen waren de vondsten direct naast een bedrijf dat Acer-plantgoed uit China importeerde. Rondom beide locaties zijn alle potentiële waardplanten in een straal van 100 meter rondom de geïnfesteerde bomen vernietigd, meer dan 85.000 planten.

EPPO houdt de huidige verspreiding en een overzicht van meldingen in verschillende landen bij: https://gd.eppo.int/taxon/ANOLCN/distribution

Wat gebeurt er na een vondst?

De Oost-Aziatische boktor heeft een quarantainestatus. Dit betekent dat bij (vermoeden van) een vondst er een meldingsplicht geldt en dat er direct contact opgenomen moet worden met een keuringsdienst of de NVWA. Indien de vondst wordt bevestigd wordt gelijk alles op alles gezet om verdere verspreiding en vestiging te voorkomen. Er worden zones afgebakend; een besmette zone waar de aanwezigheid van het organisme is bevestigd en een bufferzone, om mogelijke verdere verspreiding zo veel mogelijk in te dammen. De maatregelen die vervolgens worden genomen in de afgebakende zones kunnen onder andere bestaan uit het vernietigen van planten en bomen en intensief monitoren op aanwezigheid van sporen van de boktor, zoals uitvlieggaten. Deze en andere mogelijke maatregelen, zoals vervoersverbod op bepaalde planten en/of groei substraten, vervallen alleen nadat een gebied officieel vrij is verklaard van het quarantaine organisme de NVWA.

Preventie

Preventie is een goede strategie om te voorkomen dat er meer incidenten plaatsvinden. Daarom heeft de EU strenge richtlijnen opgesteld voor de invoer van mogelijke waardplanten uit gebieden waar de soort voorkomt. Daarnaast geldt voor een deel van de waardplanten van de Oost-Aziatische boktor een algemeen invoerverbod. Dit invoerverbod is niet uitsluitend gericht op preventie van de Oost-Aziatische boktor, maar geldt voor een aantal plantensoorten waarvoor het risico op invoeren van verschillende quarantaine organismen hoog is.

Meer weten?

Uitleg over welke typen gereguleerde organismen de plantgezondheidswetgeving kent kunt u lezen op: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/fytosanitaire-wetgeving-vanaf-14-december-2019/q-organismen

Overzicht Aziatische boktorren NVWA:

https://www.nvwa.nl/documenten/plant/plantenpaspoort/opa/publicaties/anoplophora-chinensis-en-anoplophora-glabripennis

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/plantenziekten-en-plagen/documenten/plant/plantziekte-en-plaag/plaag/overige-soorten/korte-risicobeoordeling-anoplophora-chinensis-forster

Een overzicht Oost-Aziatische Boktor van Belgische FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen)

Overzichtspagina EPPO: https://gd.eppo.int/taxon/ANOLCN

Bronnen

Haack, R. A., Hérard, F., Sun, J., & Turgeon, J. J. (2010). Managing invasive populations of Asian longhorned beetle and citrus longhorned beetle: a worldwide perspective. Annual review of entomology, 55, 521-546.

Hérard, F., & Maspero, M. (2019). History of discoveries and management of the citrus longhorned beetle, Anoplophora chinensis, in Europe. Journal of pest science, 92(1), 117-130.

Oost-Aziatische Boktor (Anoplophora chinensis)

Regio

Nederland

Onderwerp

Oost aziatische boktor: Q-organisme in de boomkwekerij

Interessant voor

Boomkwekers