Oproep voor 2015: maak het een hartgrondig jaar
Zo staat op de site Jaar van de Bodem. De werkgroep legt via dit medium uit waarom de bodem zo belangrijk is en biedt de site aan als platform voor het bekendmaken van initiatieven en activiteiten. Hiervan is reeds ruimschoots gebruik gemaakt. Wat te denken van een cursus Ploegloos, een debat over het mestbeleid, het festival Bodem & Biomassa, Bodem! (forum voor burger en boer), enzovoorts.
Verslechterde bodem
Voor degenen die niet kunnen wachten of die geen tijd hebben aanwezig te zijn bij een van de vele initiatieven en activiteiten, is er volop lectuur aanwezig over de bodem. Wil je bijvoorbeeld weten hoe het ervoor staat met jouw bodem? Het Proefcentrum voor Biologische Teelt bracht reeds in 2007 het boekje Zelf de bodem onderzoeken en beoordelen uit. De kans is aanwezig dat het niet al te best is gesteld met je bodem. In het artikel Sturen op bodemkwaliteit en bodembiodoversiteit is immers te lezen dat steeds meer akkerbouwers ervaren dat grenzen bereikt zijn: 'de bodemvruchtbaarheid neemt af en de structuur verslechtert'Kunstmesttijdperk
In het artikel wordt gesproken over het kunstmesttijdmerk. Vóór dit tijdperk 'was het belang van een goede bodem voor iedereen duidelijk. De introductie van kunstmest en chemische gewasbescherming leidde er echter toe dat de bodem als substraat werd gezien en niet meer als een dynamisch systeem'. In het artikel Duurzaam bouwen aan bodemvruchtbaarheid wordt een lans gebroken voor biologische landbouw. 'Typerend voor biologische landbouw is dat er organisch bemest wordt, en dit aspect blijkt doorslaggevend voor de bodemvruchtbaarheid op termijn, zowel in de gematigde gebieden als in de tropen'.Gebreksverschijnselen
In het artikel komt ’s lands eerste biologische wijnboer aan het woord. Hij beschrijft gebreksverschijnselen in Duitse wijnbouwgebieden in de jaren '70/'80 die royaal aan het kunstmestinfuus hadden gelegen: 'gele bladeren door stikstofgebrek en rode door kalium- en magnesiumgebrek. Hoe kon dit? Door jaar in jaar uit in te teren op het organische stofgehalte, was de capaciteit van klei-arme bodems om mineralen te binden sterk teruggelopen. Een paar heftige regenbuien waren voldoende om de kunstmestgift uit te spoelen!'.
Dynamisch systeem
Wil je bemesten zonder kunstmest dan is het wel van belang de bodem beter te leren kennen en te zien als het reeds genoemde 'dynamisch systeem'. Zo zijn vooral Mycorrhiza-schimmels essentieel 'in een landbouw waar minder kunstmest wordt gegeven', staat in de inaugurele rede van Wietse de Boer, buitengewoon hoogleraar Microbiële Bodemecologie (Wageningen UR): Bodemlegers in een lege bodem – Het belang van ondergrondse microbiële conflicten (2013). ('Mycorrhiza-schimmels zijn schimmels die vanuit de wortel de bodem in groeien en de plant helpen bij de opname van minerale voedingsstoffen, met name van fosfaat.').
Meer informatie over bodem is ook te vinden via de sites Bodemacademie - Kenniscentrum voor duurzaam bodembeheer en de Nederlandse Bodemkundige Vereniging.
(Bron foto: Pixabay)