Organische stof is de bodem onder ons bestaan
Duurzaam bodembeheer is in het belang van duurzame voedselproductie. Daarom riepen de Verenigde Naties 2015 uit tot 'Internationaal van de bodem' om zo het belang van een gezonde bodem onder de aandacht te brengen. Wagenings hoogleraar Lijbert Brussaard werkt al veel langer aan een duurzaam bodembeheer. Op 6 oktober hield hij zijn afscheidsrede na 28 jaar hoogleraarschap in Bodembiologie en Biologische Bodemkwaliteit. In zijn rede 'De bodem onder ons bestaan' gaat hij in op duurzaam bodembeheer en het belang van organische stof.
Duurzame bodem
Werken aan een duurzame bodem kan op twee manieren, aldus de hoogleraar. Je kunt de boer opgaan en kennis aanbieden, maar je kunt je ook laten betrekken in maatschappelijke activiteiten die om bodemkennis vragen. Dat laatst werkt het beste, is de ervaring van Brussaard: Op streekniveau zijn alle spelers geworteld in de praktijk. Brussaard liet zich onderdompelen in de Hoeksche Waard.
Duurzame landbouw
Tijdens zijn rede liet hij in een film zien wat het project Duurzaam bodembeheer in de Hoeksche Waard teweeg heeft gebracht. Hij laat akkerbouwers aan het woord zoals Leon Noordam. Duurzame landbouw is belangrijk, zegt Noordam, 'omdat we willen dat onze kinderen ook nog kunnen boeren op de gronden die wij nu in beheer hebben'. De akkerbouwer legt uit dat het steeds lastiger wordt door mechanisatie en klimaatverandering. De grond wordt te zwaar belast, vindt hij. Duurzaam bodembeheer bestaat in zijn visie uit drie elementen: bodembelasting verminderen, waterhuishouding verbeteren en het bodemleven op gang brengen.
Organische stof
Brussaard benadrukt in zijn rede het belang van organische stof in de grond. Het is de bodem onder ons bestaan, stelt hij. Door temperatuurstijging als gevolg van klimaatverandering zal de afbraak van organische stof in de bodem versneld worden, waarschuwt hij. Dat je het organisch stofgehalte kunt verhogen heeft akkerbouwer Leen Jan Reedijk laten zien. Hij heeft het in 20 jaar tijd van 2 tot 3,3% verhoogd.
Verwondering
De scheidend hoogleraar blikt uiteraard terug op wat zijn leerstoelgeroep bereikt heeft op het snijvlak van ecologie, bodem en plantwetenschappen. Zo nam de leerstoelgroep nam het intitatief voor de bodemdierendag. Eerder dit jaar werkte Brussaard mee aan het kenniscahier 'Leve(n) de bodem! De basis onder ons bestaan'. En in drie video's, die op initiatief van de leerstoelgroep zijn ontwikkeld, wordt de verwondering over de verborgen wereld onder onze voeten in beeld gebracht: De groei van maïswortels, de afbraak van bosstrooisel en het werk van regenwormen.
(Bron foto: Shutterstock)