Overheid moet sturen op innovatie in de landbouw

De landbouw staat voor grote uitdagingen: wereldwijde voedselzekerheid en een meer duurzame voedselproductie. De Nederlandse landbouw kan als internationale koploper hierin een belangrijk rol spelen. Met dat idee heeft minister Schouten in 2018 een ambitieuze kringloopvisie voor de Nederlandse landbouw geformuleerd.

Innnovatiekracht

De landbouw moet overschakelen van een landbouw gericht op een lage kostprijs naar een landbouw gericht op een verlaging van het gebruik van grondstoffen. Wil die omschakeling vorm krijgen, dan moet de landbouw innoveren. In het realisatieplan Visie LNV van 2019 schrijft de minister hoe die innovatie op gang kan komen: door een verminderde regeldruk en door het stellen van heldere doelen.

Het Rathenau Instituut denkt dat er meer moet gebeuren, wil die innovatie vorm krijgen. In de publicatie 'Sturen op innovatiekracht in de landbouw' schrijft het instituut dat beloftevolle innovaties niet vanzelf bijdragen aan de transitie naar een duurzamere landbouw. De overheid zou meer moeten sturen op technologische innovaties - op eigendomsrechten van data bijvoorbeeld - en op nieuwe businessmodellen in de Nederlandse landbouw.

Technologische innovatie

Het belang van meer sturing wordt in de notitie geïllustreerd aan de hand van een voorbeeld uit de aardappelveredeling. In 2014 werd een hybride aardappelveredeling gepresenteerd als 'Nationaal icoon'. Door die manier van veredeling zou je veel sneller tot aardappelrassen kunnen komen die resistent zijn tegen ziekten. En omdat je nieuwe rassen uit zaad kunt telen, kun je ze bovendien veel sneller in de markt introduceren. Maar zo'n innovatie lukt niet vanzelf. Omdat het ook een bedreiging voor de pootgoedsector kan zijn, moet een overheid er in sturen, wil je die innovatie van de grond krijgen, schrijft het Rathenau Instituut.

In de publicatie worden twee aspecten nader uitgewerkt. Naast aandacht voor technologische aspecten zoals bijvoorbeeld het eigenaarschap van data bij digitaliserin en eigendomsrechten van genetisch materiaal, moet de overheid ook sturen op nieuwe businessmodellen. Dat is essentieel voor behoud van de voortrekkersrol en de internationale marktpositie van de Nederlands landbouw. Daarnaast vragen stakeholders om sturing door de overheid op kennis voor een diversiteit aan landbouwpraktijken.

(Bron foto: Henryk Niestrój via Pixabay)