Paddenstoelen als kwaliteitsindicatoren

Paddenstoelen zijn een groot deel van het jaar onzichtbaar. Ze leven grotendeels onder de grond. Wat je boven de grond ziet is het vruchtlichaam. Paddenstoelen zijn nuttig: ze spelen een belangrijke rol in ecosystemen. Zo breken ze organisch materiaal af. En voor veel bomen zijn paddenstoelen onmisbare partners. Mycorrhizapaddenstoelen leven samen met bomen, zoals het eekhoorntjesbrood bij de eik.

Beheer

Paddenstoelen zijn daarom belangrijke kwaliteitsindicatoren van ecosystemen, maar krijgen bij boombeheerders vaak maar weinig aandacht. Dat komt deels omdat ze lastig op naam te brengen zijn. In het infoblad Veldwerkplaats over paddenstoelen worden drie functionele groepen onderscheiden:

• Strooiselafbrekers: deze soorten zetten strooisel als blad, naalden, takjes om in voedingsstoffen.
• Houtafbrekers: er zijn schimmels die op levend hout groeien, de parasieten, en soorten die op dood hout groeien, de saprofyten. De parasieten kunnen gezonde bomen aantasten.
• Mycorrhizavormers: deze soorten leven samen met bomen. Ze spelen een sleutelrol op bossen met minder vruchtbare bodems.

Beheerders hebben invloed op de ontwikkeling van paddenstoelen. Afplaggen bijvoorbeeld kan schadelijk zijn voor paddenstoelen. Begrazing is gunstiger voor hun ontwikkeling. Wil je als beheerder de paddenstoelendiversiteit verhogen, dan moet je gericht werken. De eerste stap is het herkennen van mycologische hotspots. Het infoblad geeft meer informatie: over hoe te maaien en te hooien.

Houtrot

Voor boombeheerders vervullen paddenstoelen op bomen een belangrijke indicator van de boomkwaliteit. Paddenstoelenexpert Gerrit Jan Keizer pleit ervoor om bij een Visual Tree Assessment (VTA) extra aandacht te schenken aan de specifieke rol van schimmels als indicator. In het artikel Bredere boombeoordeling is te lezen dat hij maar liefst vijf soorten houtrot onderscheidt, drie soorten witrot, bruinrot en zachtrot. En bij de parasieten maakt hij onderscheid tussen necrotrofe parasieten, parasieten als de zwavelzwam die ook dood hout afbreken, en biotrofe parasieten. Die laatste kunnen alleen op levende bomen leven.

(Bron foto: S[i]lo)