Persoonlijke aandacht is de kracht van zorgboerderijen

Zowel het aantal aantal zorgboerderijen als het aantal mensen dat er gebruik van maakt, is de afgelopen decennia sterk toegenomen, blijkt uit het rapport 'Programma Landbouw en Zorg 2011 - 2017'. Twintig jaar geleden waren er 75 zorgboerderijen, in 2007 was dat aantal toegenomen tot ruim 750 en nu zijn het er zo'n 1200. En die zorgboerderijen zijn van grote betekenis voor de patiënten.

Hoe belangrijk zorgboerderijen voor de verschillende doelgroepen is, meldt het rapport 'Betekenis van zorgboerderijen voor verschillende doelgroepen'. Het rapport is een weergave van een literatuurstudie gedaan naar de kwaliteiten en effecten van zorgboerderijen voor verschillende doelgroepen. Je kunt dan denken aan jongeren, mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een psychiatrische achtergrond en mensen met dementie. Uit die studie blijkt dat zorgboerderijen een waardevolle voorziening zijn voor die verschillende doelgroepen.

Doelgroepen

Als je kijkt naar jongeren die naar een zorgboerderij gaan, blijkt hun gedrag duidelijk te verbeteren. Een zorgboerderij biedt voor jongeren een activerende groene omgeving met concrete activiteiten. Ze kunnen er dieren verzorgen, in de tuin werken, koken en bakken. De jongeren kunnen er tot rust komen en ontdekken welke capaciteiten ze hebben. En voor kinderen met autisme blijkt een zorgboerderij een waardevolle plek. Ze ervaren er steun van dieren en een vertrouwensband met de dieren opbouwen. Door het contact met dieren kunnen die kinderen angsten overwinnen.

Dementie

Mensen met dementie krijgen op een zorgboerderij weer het gevoel weer ergens bij te horen en aan het werk te zijn. Veel zorgboerderijen bieden dagbesteding aan voor thuiswonende mensen met dementie. Die mensen vinden er een gestructureerde dag in een huiselijke omgeving. Ze hebben er de mogelijkheid hebben naar buiten te gaan en deel te nemen aan verschillende activiteiten, zoals het verzorgen van dieren, tuinieren, wandelen en gezamenlijk koken.

Psychische problemen

Ook voor mensen met een verstandelijke beperking blijkt een zorgboerderij waardevol. Het is opvallend dat zij er rustiger worden en dat ze het werk op de boerderij waarderen. Zij krijgen een hoge mate van verbondenheid met de boerderij - zo is te lezen - en ze zijn tevreden over de werkzaamheden en de autonomie die ze er krijgen.

Dat geldt ook voor mensen met een psychiatrische achtergrond. Uit onderzoek blijkt dat mensen met psychische problemen een zorgboerderij ervaren als een informele setting tussen ziekte, arbeidsmarkt en samenleving. Door de zorgboerderij nemen zelfvertrouwen, zelfrespect, doorzettingsvermogen, en verantwoordelijkheidsgevoel toe. Bovendien krijgen de mensen er een betere fysieke conditie van.

Kwaliteiten

Belangrijke kwaliteiten van zorgboerderij zijn de persoonlijke aandacht, de vertrouwde sfeer en de groene omgeving. Er is een sterke persoonlijke begeleiding waardoor activiteiten kunnen worden afgestemd op de interesses, wensen en mogelijkheden van individuele deelnemers. De verkenning laat zien dat zorgboerderijen een sterke positie binnen het het zorglandschap hebben. Zij staan niet meer apart, maar zijn onderdeel van het brede zorgpalet.

Wel komen de onderzoekers met enkele aanbevelingen. Zo vinden ze dat zorgboeren innovatieve diensten zouden kunnen ontwikkelen die aansluiten bij de wensen van deelnemers en onderdeel kunnen zijn van de vernieuwingen in het sociale domein. Zo kun je denken aan leerwerktrajecten op het gebied van groen en horeca voor jongeren zonder startkwalificaties of het bieden van onderwijs op de boerderij aan voortijdige schoolverlaters. Daarnaast zouden zorgboerderijen 24 uurs-opvang op de boerderij kunnen ontwikkelen.

De onderzoekers vinden dat de mogelijkheden van zorgboerderijen breder onder de aandacht gebracht moet worden van toeleiders. Gemeenten, zorgverzekeraars en zorg- en onderwijsinstellingen hebben te weinig kennis over de mogelijkheden van de zorglandbouw. Zo is de mogelijkheid van dagbesteding op een zorgboerderij nog niet bij iedereen bekend.

(Bron foto: Thinkstock )