Planten en hun namen

Plantensoorten hebben een wetenschappelijke naam in het Latijn die uit twee delen bestaat. Deze binaire nomenclatuur, die in de 18e eeuw door Linnaeus is geïntroduceerd, beschrijft het geslacht en de soort. In de kwekerijwereld wordt die wetenschappelijke naam veel gebruikt, vaak met een aanvullende naam van het ras of cultivar. Maar die naamgeving van planten is niet statisch. Het verandert omdat er nieuwe kennis is over verwantschappen van planten die consequenties hebben voor de naamgeving. De kwekerijwereld gebruikt soms ook nog andere aanduidingen, zoals een merknaam. Marco Hoffman, onderzoeker bij PPO Wageningen UR, gaat in het artikel Ontwikkelingen in naamgeving en registratie van cultuurplanten in Dendroflora uitvoerig in op ontwikkelingen rond de naamgeving.

Cultivar

De laagste eenheid in de systematiek is een 'ras' of 'cultivar'. Rassen van cultuurgewassen worden pas als ras erkend wanneer ze opgenomen worden in een nationale rassenverkeerslijst. Dat geldt voor landbouwgewassen, groentegewassen, druiven en sinds 2014 ook voor fruitgewassen. Een ras kan op die lijst komen als ze voldoen aan DUS-criteria. DUS staat voor 'Distinct' (=onderscheidbaar), 'Uniform' (=uniform) en 'Stable' (=stabiel). Een ras moet zich kunnen onderscheiden van andere rassen, niet makkelijk afwijken van de beschrijving en na vermeerdering soortecht terugkomen. In Nederland voert Naktuinbouw het onderzoek naar die criteria uit. Bij siergewassen is tot nu toe geen verplichte rasregistratie, maar dit hangt al wel vele jaren in de lucht, zo schrijft Hoffman. Een rasnaam wordt meestal tussen haakjes achter de wetenschappelijke naam geplaatst.

Grex

Er zijn meer naamsaanduidingen die gebruikt worden. Zo zie je soms het woordje grex. Een grex is een groep planten die ontstaan is uit de kruising van twee soorten. De grex zegt iets over de voorouders van de planten. Kwekers gebruiken daarnaast ook handelsnamen, of merknamen. En bij namen zie je soms ook afkortingen zoals PBR of ®. PBR staat voor = Plant Breeder's Right en ® voor merkenrecht.

(Bron fotowedstrijd Groen Kennisnet, Foto Ilona Krijgsman)