Rekentool zuiveringstechnieken in de glastuinbouw

Om aan de zuiveringsplicht per januari 2018 te kunnen voldoen, begon in 2016 het onderzoeksproject 'Technologie voor behandeling van lozingswater in de glastuinbouw'. Doel van dat project was nieuwe kennis en tools te ontwikkelen. Het project bestond uit twee onderdelen. De initiatiefnemers wilden een rekentool ontwikkelen voor het vergelijken van de jaarkosten van zuiveringstechniek voor specifieke situaties van telers. Het tweede deel was gericht op de ontwikkeling van een zuiveringsinstallatie op basis van actieve kool.

Het onderzoeksrapport 'Actieve kool voor verwijdering gewasbeschermingsmiddelen: uit lozingswater van de glastuinbouw' is het eindverslag van dit project dat werd uitgevoerd in opdracht van twee topsectoren: TKI Watertechnologie en TKI glastuinbouw en uitgangsmaterialen.

Zuiveringsplicht

Vanaf januari hebben telers de plicht hun lozingswater vanuit de teelten te zuiveren. Het gaat dan om drainwater bij substraatteelt, filterspoelwater en drainagewater bij grondgebonden teelten. Die zuiveringsplicht houdt in dat gewasbeschermingsmiddelen voor 95% verwijderd moeten zijn, voor imidacloprid, een neonicotinoïde, geldt zelfs een zuiveringsplicht van 99,5%.

Rekentool

Er zijn al diverse zuiveringsinstallaties beschikbaar. Voor telers is het lastig om de juiste keuze te maken. Juist om telers te helpen bij die beslissing is er een rekentool ontwikkeld die de investerings- en jaarkosten van de beschikbare zuiveringsinstallaties kan vergelijken. Die rekentool, een excel-bestand dat online beschikbaar is, bevat informatie voer de investeringskosten, gebruikskosten en onderhoud van verschillende installaties. Op basis van de informatie die de teler invult, geeft de tool een indicatie van de kosten voor verschillende installaties.

Actieve kool

Bij zuivering van chemische stoffen kun je ook actieve kool inzetten. Actieve kool heeft een groot absorberend vermogen voor chemische stoffen, waaronder bestrijdingsmiddelen. Eén gram actieve kool heeft een intern oppervlak van 500 tot 2.000 m² waaraan die stoffen gebonden wordt. Maar voor de zuivering van het lozingswater waren nog geen praktische toepassingen. In het onderzoeksproject is daarom gekeken naar de mogelijkheden van een zuivering op basis van actieve kool.

Zuiveringsinstallatie

Er werden twee typen actieve kool vergeleken: granulair actieve kool (GAC) en poeder actieve kool (PAC). Om verschillende redenen viel de keuze van de onderzoekers op PAC omdat het hier om een proces gaat dat je makkelijk uit en aan kunt zetten. Een prototype van een installatie bleek te werken, maar het gewenste zuiveringsrendement van 95% werd niet voor alle werkzame stoffen gehaald. De installatie heeft nog optimalisatie nodig.

Als spin-off van het project is inmiddels een installatie van WaterQ op basis van PAC en ultrafiltratie goedgekeurd voor het zuiveren van glastuinbouw lozingswater.

(Bron foto: Jan Nijman )