Remkes: Huidige stikstofaanpak onvoldoende
Nadat in juni 2019 duidelijk werd dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) juridisch niet langer mocht worden toegepast, ontstond er een acuut probleem. Dat programma was bedoeld als oplossing voor de te hoge stikstofuitstoot uit landbouw, transport en industrie. Die hoge stikstofuitstoot zorgt ervoor dat de Nederlandse biodiversiteit sterk onder druk komt te staan. Voor de oplossing van het in 2019 ontstane probleem heeft het Adviescollege Stikstofproblematiek onder leiding van Johan Remkes de opdracht gekregen een advies uit te brengen.
Stikstofdepositie
In september 2019 kwam het college met een eerste rapport 'Niet alles kan': Vooral in de buurt van natuurgebieden zal de stikstofneerslag omlaag moeten, schreef de commissie toen. De uitstoot van stikstof uit de landbouw en transport moet verminderen, bijvoorbeeld door boeren die willen stoppen, te helpen en door de maximum snelheid te verlagen.
Na dit eerste rapport zijn er maatregelen genomen. In november 2019 heeft het kabinet een maatregelenpakket vastgesteld. Zo moeten melkveehouders ander voer gebruiken met minder eiwit en wordt de warme saneringsregeling varkenshouderij uitgebreid. Bovendien gaat de maximumsnelheid overdag omlaag naar 100 km.
Natuurherstel
Maar die toen genomen maatregelen zijn onvoldoende aldus het adviescollege onder leiding van Remkes tijdens de perspresentatie op 8 juni 2020: Het streven van het kabinet om de stikstofuitstoot in 2030 met 26% te verminderen is niet genoeg. Willen de Natura-2000 gebieden in 2050 kunnen herstellen, dan moet in 2040 de uitstoot van stikstof onder een kritische grens zijn teruggebracht. In de praktijk betekent dit dat de uitstoot met minstens 50% moet verminderen.
Gebiedsspecifiek aanpak
Vooral de landbouw - die verantwoordelijk is voor 41% van de stikstofuitstoot - zal moeten veranderen naar een werkwijze met minder uitstoot van stikstof. Het is niet genoeg wanneer de overheid inzet op het vrijwillig uitkopen van boeren, aldus het college. Het Adviescollege schrijft dat de vermindering van de stikstofuitstoot per provincie zou moeten worden geregeld, afhankelijk van de staat van de Natura 2000-gebieden. Die aanpak kan gericht zijn op enerzijds natuurherstel, en anderzijds het verminderen van gebiedspecifieke emissies.
Onderzoekers van Wageningen University & Research kwamen twee dagen eerder, op 6 juni, met een stappenplan om per natuurgebied inzichtelijk te maken in hoeverre landelijke maatregelen bijdragen aan vermindering van de stikstofdepositie.
(Bron foto: Shutterstock)