Samenwerken in de keten vraagt andere benadering

Op dinsdag 19 november hield Albert Hoekerswever, oprichter van 5D Connections, bij Aeres Hogeschool in Dronten een inspiratiesessie over coöperatieve samenwerking binnen de keten. Hoekerswever, die een agrarische achtergrond heeft en jarenlang bij een reclamebureau heeft gewerkt, werkt sinds 2018 aan het Keten Innovatie Platform (KIP) van Oranje. Doel van het project is om met verschillende partners binnen de keten samen te werken aan innovaties binnen de pluimveesector. Het idee is om met een integrale ketenaanpak te werken aan een toekomstbestendige pluimveesector met aandacht voor vraagstukken die het eigenbelang overstijgen. Je kunt denken aan thema's als dierenwelzijn, antibiotica, fijnstofreductie of circulariteit.

Ketenmodel

Het bestaande lineaire ketenmodel van producent tot consument is economisch niet houdbaar, betoogt Hoekerswever. Binnen die keten werkt iedereen vanuit zijn eigen belang, waarbij er machtsongelijkheid is. In zo'n keten zal het je niet lukken samen te werken aan versterking en innovatie van de sector. Hoekerswever baseert zijn ideeën op ervaringen uit eerdere projecten. Zo heeft hij gewerkt aan Life Start-programma in 2012 waarbij met ketenpartners gezocht werd naar een integraal aanpak van de kalveropfok. Belangrijkste vraag van de initiatiefnemers was hoe je kunt samenwerken in de keten.

Een tweede project was gericht op de pluimveesector. Daarin stond de vraag centraal hoe je de positie van pluimveehouders kunt versterken door het delen van data. Al doende werd langzamerhand duidelijk wat wel werkt en wat niet werkt, aldus Hoekerswever. Zo is het technisch mogelijk veel data de delen. Maar belangrijker was de vraag: wat wil je wel delen? En wat niet? In het project ProKip, dat in 2015 begon, werkten ketenpartners samen aan een concept voor vitale vleeskuikens. Daarbij ging het ook om de ontwikkeling van een marktconcept.

Kip van Oranje

Je moet als ketenpartners reageren op de markt, zo legt hij uit. De markt gaat steeds meer naar de keten kijken. Afnemers vragen om veiligheid en een geborgde keten. Ze hebben interesse in boerderijconcepten. Wil je binnen een keten samenwerken dan moet je af van het bestaande ketenmodel. Omdat de verhoudingen niet gelijk zijn, is er een vorm van onbalans. Je moet daarom een keten anders organiseren. Je moet als schakel in de keten bereid zijn data te delen en samen te innoveren. Daarbij moet je de voedselproducent - de boer - centraal zetten.

In het project Keten Innovatie Platform (KIP) van Oranje werken pluimveehouders met ketenpartners uit de periferie samen aan een nieuw marketingconcept van hun producten. Het idee was gezamenlijk een eigen winkel te maken. Samen met tien pluimveehouders, retail en andere partners is die winkel gepresenteerd tijdens de Jaarbeurs: VIV Europe, de Vakbeurs Intensieve Veehouderij. Partijen zijn erg geïnteresseerd in de ketenaanpak, zegt Hoekerswever.

(Bron foto: Wageningen University & Research)