Samenwerking nodig voor duurzaam landbeheer

In 2015 hebben de Verenigde Naties 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen of Sustainable Development Goals (SDGs) vastgelegd. Met het opstellen van die doelen voor 2030 wil de VN problemen aanpakken zoals armoede, onderwijs, honger, milieu en klimaat. Een van die doelen, doel 15, is gericht op herstel ecosystemen en behoud biodiversiteit. Dat doel behelst ook dat woestijnvorming, landdegradatie en verlies aan biodiversiteit een halt toegeroepen moet worden.

Duurzaam bodembeheer

Het palet aan doelen is heel breed, vinden de opstellers van het opiniestuk 'Sustainable Development Goals van de VN onhaalbaar zonder duurzaam landgebruik'. Je moet dus werken aan een verduurzaming van energie, van de voedselvoorziening, van transport en aan een circulaire economie. Het betekent dat je ook moet werken aan een duurzaam beheer van bodem, water en land. En dat wordt lastig, zeker als je het voor 2030 wilt realiseren.

Land- en bodemgebruk

In het opiniestuk richten de auteurs zich op land- en bodemgebruik. Ze laten aan de hand van voorbeelden zien hoe groot de druk is. Het land en daarmee de bodem wordt gebruikt voor veel verschillende zaken: voor het bouwen van huizen en kantoren, voor het wegstoppen van kabels en leidingen, voor de afvoer van regenwater, voor het filteren van grondwater zodat het drinkbaar wordt of voor het opslaan van koolstof. Vaak is er geen integrale aanpak.

Bodemvruchtbaarheid

Er wordt nauwelijks stil gestaan bij wat het effect is van de activiteiten op de bodem. Het leidt soms tot schade aan de bodem. Je kunt denken aan bodemdaling door ontwatering. Door kortdurende pachtcontracten en hoge grondprijzen kiezen boeren voor gewasrotaties wat leidt tot verlies aan organische stof of bodemvruchtbaarheid. En in steden wordt steeds meer oppervlakte verhard waardoor bodemwatersystemen niet kunnen worden benut. En natuurbeheerders kunnen zich ook meer richten op de biodiversiteit onder de grond.

Of het zal lukken de doelen in 2030 te halen, is nog maar de vaag, aldus de auteurs. De bodem is een traag systeem. Veranderingen in het beheer van deze systemen hebben vaak veel tijd nodig om tot een nieuw en duurzaam evenwicht te leiden. Ze concluderen dat de maatschappelijke opgaven te complex zijn voor een sectorale aanpak. Daarom zijn een integrale benadering en goede samenwerking tussen alle stakeholders nodig om te komen tot duurzame oplossingen.

(Bron foto: Shutterstock)