Samenwerking overheid en sector voor energie­transitie glastuinbouw

Een klimaatneutrale en economisch rendabele glastuinbouw in 2040, dat is de ambitie van de glastuinbouwsector. Dat betekent een grote en ingewikkelde energietransitie voor de sector, die momenteel verzwaard wordt door de torenhoge energieprijzen. Volgens de partijen die het convenant ondertekenden, is het doel en de transitie alleen haalbaar door samenwerking. Daar draagt dit convenant aan bij.

Namens de overheid ondertekenden de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de minister voor Klimaat en Energie en de staatssecretaris van Financiën. Als sectorpartijen tekenden Glastuinbouw Nederland en Stichting Greenports Nederland.

Emissie in 2030

In het convenant is vastgelegd dat in 2030 het restemissiedoel tussen 4,3 en 4,8 Mton CO₂-equivalenten ligt. Het restemissiedoel geeft aan hoeveel emissies de sector nog maximaal mag uitstoten. In het voorjaar van 2023 wordt het restemissiedoel voor 2030 definitief vastgesteld.

In 2021 was de totale CO₂-emissie van de glastuinbouw 6,5 Mton, is te lezen in de Energiemonitor van de Nederlandse glastuinbouw 2021. Er moeten dus flinke stappen worden gezet in het terugbrengen van de CO₂-emissie. Het vinden van alternatieve bronnen voor elektriciteit, warmte en CO₂ vraagt tijd, net als de aanleg van de benodigde infrastructuur. Daarom zal de emissiereductie ná 2030 groter zijn dan die nu is afgesproken.

Kas als Energiebron

Het innovatieprogramma Kas als Energiebron blijft tot minimaal 2030 bestaan, zo is afgesproken in het convenant. Dit programma stimuleert energiebesparing en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw. Partners in het programma zijn Glastuinbouw Nederland en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

Sinds 2005 wordt via het programma nieuwe kennis en (teelt)technieken ontwikkeld in nauwe samenwerking met de praktijk. Alle innovaties zijn gericht op energiebesparing in de kas en het gebruik van duurzame energie, zoals bio-energie, zonlicht en aardwarmte. Binnen het innovatieprogramma wordt ook gewerkt aan Het Nieuwe Telen (HNT)-concept.

Er komt nadrukkelijk ruimte voor het scholen van telers binnen Kas als Energiebron, zo is in het convenant afgesproken. Het programma zal ook ondersteunen bij demo’s van nieuwe kasconcepten en teeltsystemen.

Vernieuwing CO₂-sectorsysteem

Een vernieuwing van het individuele sectorsysteem per 1 januari 2025 is ook onderdeel van het nieuwe convenant. Hoe het nieuwe sectorsysteem er definitief uit gaat zien, wordt door de convenantpartijen begin 2023 uitgewerkt.

In het convenant is afgesproken dat het nieuwe sectorsysteem voldoende individuele prikkels moet geven om de CO₂-uitstoot te verlagen. Tegelijkertijd moet er langjarige duidelijkheid komen over de prijsstelling van uitstoot. Ook moet het systeem zo min mogelijk afbreuk doen aan het verdienvermogen van ondernemers in de glastuinbouw.

Overige maatregelen

Het convenant bevat nog veel meer maatregelen om het emissiedoel van 2030 te halen. Subsidies en een gebiedsgerichte aanpak via Greenports stimuleren de sector en zijn ondernemers tot minder uitstoot. Daarnaast komt er een aanpassing van de energiebelasting en een verplichting om energiebesparende maatregelen te nemen, die ondernemers binnen 5 jaar kunnen terugverdienen.

Voorzitter van Glastuinbouw Nederland Adri Bom-Lemstra zegt over de maatregelen: “Kennis, inzet en het innovatief vermogen van de sector kunnen worden benut en ondersteund. Zo bereiken we de juiste balans tussen het stimuleren en prikkelen van ondernemers. Daarbij rekenen we op een stabiel beleid van de overheden, alleen dan kan de sector goede plannen maken en in beweging komen.”