Schade voor welzijn groot bij onjuist scheiden van jonge dieren
Het scheiden van jongen van hun ouders is een belangrijke en ingrijpende gebeurtenis in het leven van dieren. Bij gehouden dieren verloopt dat proces vaak anders dan bij de wilde voorouders van de productie- en gezelschapsdieren. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de nakomelingen en de ouderdieren.
Algemene Maatregel van Bestuur
Voor een aantal diersoorten is in de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB; Besluit van 25 januari 1996, houdende regelen ter zake van het scheiden van dieren van het ouderdier) een minimale termijn opgenomen waarop jongen van hun ouders gescheiden mogen worden. Voor varkens is in het Varkensbesluit een minimale termijn opgenomen en voor nertsen wordt in artikel 8 van de Verordening welzijnsnormen nertsen (PPE, 2003) een datum voorgeschreven, waarvoor het verboden is pups van hun moeders te scheiden. Voor alle andere diersoorten is geen specifieke regelgeving voorhanden omtrent het scheiden van dieren.
Literatuuronderzoek en expertview
Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft Wageningen UR Livestock Research in samenwerking met de Faculteit Diergeneeskunde van Universiteit onderzocht, of de in 1996 opgestelde AMvB over het scheiden van jongen aangepast moet worden op basis van recente wetenschappelijke kennis. Het onderzoek is uitgevoerd als een quick scan, waarmee inzicht verkregen wordt of er, uit oogpunt van welzijn en gezondheid van de dieren, misstanden kunnen ontstaan of reeds bestaan ten gevolge van de gehanteerde scheidingsleeftijd in de praktijk en of een minimale dan wel maximale termijn onderbouwd kan worden op basis van de beschikbare kennis. Voor het onderzoek is literatuur doorzocht en experts hebben de conclusies daaruit beoordeeld. Niet alleen de leeftijd waarop jongen van hun ouders worden gescheiden is van belang, maar ook de daarbij gehanteerde werkwijze.
Conclusies en aanbevelingen
De diersoorten die in het onderzoek zijn meegenomen zijn: runderen, varkens, schapen, geiten, paarden, nertsen en kippen, gezelschapsdieren, waaronder hond, kat, kleine knaagdieren, fretten en papegaaien en enkele primaatsoorten. Conclusies en aanbevelingen zijn:
- Voor die diersoorten waarvoor een speenleeftijd is vastgelegd in de AMvB, zal het aanhouden van deze termijn niet leiden tot welzijns- of gezondheidsschade (honden 7 weken, katten 7 weken). Deze genoemde termijnen zijn derhalve goed te verdedigen.
- Voor de primaten geldt dat indien de dieren na het scheiden in groepen gehouden worden, de genoemde termijnen in de AMvB (1996) ook niet tot welzijnsschade zullen leiden, voor individueel gehouden primaten kan echter op basis van dit onderzoek geen termijn geadviseerd worden.
- Het is niet alleen belangrijk een optimale (speen)leeftijd te hanteren. De speenmethode, de manier van scheiden en de sociale structuur voor en na het scheidingsmoment, zijn van cruciaal belang voor een goede ontwikkeling van de jonge dieren en het minimaliseren van negatieve gevolgen van het scheiden bij zowel moeder als nakomeling(en).
- Voor een aantal diersoorten wordt geadviseerd een minimale leeftijd, waarop gescheiden mag worden, toe te voegen aan de AMvB (papegaaien, varkens en nertsen) aangezien hier risico‟s bestaan op welzijnsschade.
- Voor sommige diersoorten bestaat op dit moment onvoldoende onderbouwing om een minimum leeftijd te kunnen adviseren (pluimvee, geiten, schapen, rundvee).
- Voor een aantal diersoorten vormt de methode van scheiden en/of spenen in de praktijk een groter risico op welzijnsschade dan de meest gehanteerde leeftijd waarop gescheiden wordt (paarden, kleine gezelschapsdieren/ knaagdieren).
Scheiden doet lijden?!
De Stichting Platform Verantwoord Huisdierenbezit (PVH) organiseerde in maart 2010 het symposium ‘Scheiden doet lijden?!’over de problematiek rondom het scheiden van jonge dieren van hun moeder. De belangrijkste conclusie van het symposium komt overeen met de strekking van het rapport. Het is goed is om voor meer diersoorten dan nu het geval is minimum leeftijden van scheiden wettelijk vast te leggen, maar daarnaast ook de omstandigheden rondom het scheiden te optimaliseren.
(Bron foto: Shutterstock)